Mẹo về Với sự ra đời của khối Bắc Đại Tây Dương (NATO thẳng 4 năm 1949 tình hình ở châu Âu ra làm sao) Chi Tiết
Lê Sỹ Dũng đang tìm kiếm từ khóa Với sự ra đời của khối Bắc Đại Tây Dương (NATO thẳng 4 năm 1949 tình hình ở châu Âu ra làm sao) được Cập Nhật vào lúc : 2022-09-25 09:30:28 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (tiếng Anh: North Atlantic Treaty Organization, NATO; tiếng Pháp: Organisation du traité de l'Atlantique nord, OTAN) là một liên minh quân sự nhờ vào Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương được ký kết vào ngày 4 tháng 4 năm 1949 gồm có Mỹ, Canada và một số trong những nước ở châu Âu (những nước 2 bên bờ Đại Tây Dương).
Nội dung chính- Thành viên trong Chiến tranh LạnhThành viên Đông Âu sau Chiến tranh LạnhThành viên Bắc ÂuBản đồ lớnChính sách Đông tiến (bành trướng) của NATO và sự lo ngại của NgaHệ thống phòng thủ tên lửa của NATO tại Đông Âu và sự lo ngại của NgaCác sự kiệnThương vongThiệt hạiNỗ lực cứu hộPhản ứng trực tiếpPhản ứng trong nướcPhản ứng quốc tế và những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tưởng niệm trên toàn thế giớiVideo liên quan
Hiệu kỳ
Vùng đất do những quốc gia thành viên trấn áp được hiển thị bằng màu xanh lá cây đậm.
Viết tắtNATO, OTANKhẩu hiệuAnimus in Consulendo Liber[1]Thành lập4 tháng 4, 1949 (1949-04-04)Loại hìnhLiên minh quân sựTrụ sở chínhBruxelles, BỉThành viên
30 quốc gia
- Albania
Bỉ
Bulgaria
Canada
Croatia
Cộng hòa Séc
Đan Mạch
Estonia
Pháp
Đức
Hy Lạp
Hungary
Iceland
Ý
Latvia
Litva
Luxembourg
Montenegro
Hà Lan
Bắc Macedonia
Na Uy
Ba Lan
Bồ Đào Nha
România
Slovakia
Slovenia
Tây Ban Nha
Thổ Nhĩ Kỳ
Vương quốc Anh
Hoa Kỳ
Chủ tịch Ủy ban Quân sựKnud BartelsTrang webwww.nato.int
Mục đích thành lập của NATO là để ngăn ngừa sự phát triển ảnh hưởng của chủ nghĩa Cộng sản và Liên Xô lúc đó đang trên đà phát triển rất mạnh ở châu Âu. Việc thành lập NATO lại dẫn đến việc những nước cộng sản thành lập khối Warszawa để làm đối trọng. Sự kình địch và chạy đua vũ trang của hai khối quân sự đối địch này là cuộc đối đầu chính của Chiến tranh Lạnh trong nửa thời điểm cuối thế kỷ 20.
Những năm đầu tiên thành lập, NATO chỉ là một liên minh chính trị. Tuy nhiên, do cuộc Chiến tranh Triều Tiên tác động, một tổ chức quân sự hợp nhất đã được thành lập. Nghi ngờ rằng link của những nước châu Âu và Mỹ yếu đi cũng như kĩ năng phòng thủ của NATO trước kĩ năng mở rộng của Liên Xô, Pháp rút khỏi Bộ Chỉ huy quân sự của NATO (không rút khỏi NATO) năm 1966. Năm 2009, với số phiếu áp đảo của quốc hội dưới sự lãnh đạo của chính phủ nước nhà đất của Tổng thống Nicolas Sarkozy, Pháp quay trở lại NATO.
Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ năm 1989, tổ chức này sẽ không hề đối trọng (khối Warszawa), nhưng NATO không giải tán mà tiếp tục tham gia vào những cuộc trận chiến tranh tấn công những nước khác, như cuộc phân chia nước Nam Tư, và lần đầu tiên can thiệp quân sự tại Bosnia và Herzegovina từ 1992 tới 1995 và sau đó đã oanh tạc Serbia vào năm 1999 trong cuộc nội chiến ở Kosovo. Tổ chức ngoài ra có những quan hệ tốt hơn với những nước thuộc khối đối đầu trước đây trong đó nhiều nước từng thuộc khối Warszawa đã gia nhập NATO từ năm 1999 đến 2004. Ngày 1 tháng 4 năm 2009, số thành viên lên đến mức 28 với sự gia nhập của Albania và Croatia.[3] Đến năm 2022 thì số lượng thành viên của NATO là 30 quốc gia sau khi Bắc Macedonia chính thức tham gia tổ chức này vào tháng 3 năm 2022.[4] Năm 2022 Phần Lan và Thụy Điển kiến nghị và gửi đơn xin gia nhập tổ chức này ngay sau khi Liên Bang Nga tấn công Ukraina vào tháng 2 cùng năm[5]. Từ sau sự kiện 11/9 năm 2001, NATO tập trung vào những thử thách mới, liên quan đến việc chống lại chủ nghĩa khủng bố, cực đoan. Trong số đó có những chiến dịch can thiệp quân sự tại Afghanistan, Iraq và Libya.
Tây Đức gia nhập NATO vào năm 1955, dẫn đến sự hình thành Hiệp ước Warsaw, đối thủ của NATO trong Chiến tranh Lạnh.
Bộ chỉ huy đồng minh châu Âu (Tổng hành dinh tối cao của NATO)
Hiệp ước Brussels là một hiệp ước bảo vệ lẫn nhau Một trong những nước Tây Âu để chống lại mối đe dọa ngày càng tăng từ Liên Xô vào đầu Chiến tranh Lạnh. Nó được ký kết vào ngày 17 tháng 3 năm 1948 bởi Bỉ, Hà Lan, Luxembourg, Pháp và Vương quốc Anh. Đó là tiền thân của NATO. Mối đe dọa từ Liên Xô trở nên thực sự đáng lo ngại sau vụ phong tỏa Berlin năm 1948, dẫn đến việc thành lập một tổ chức quốc phòng đa quốc gia Một trong những nước Tây Âu, Tổ chức Quốc phòng Liên hiệp Phương Tây, vào tháng 9 năm 1948. Tuy nhiên, những nước thành viên của tổ chức lúc đó quá yếu về quân sự để hoàn toàn có thể chống lại Lực lượng Vũ trang Liên Xô. Bên cạnh đó, tại Tiệp Khắc vào năm 1948 một cuộc đảo chính của những người dân cộng sản đã ra mắt thành công và Ngoại trưởng Anh Ernest Bevin tin rằng cách tốt nhất để ngăn ngừa những quốc gia khác rơi vào tình trạng như Tiệp Khắc đó là phát triển một kế hoạch quân sự Một trong những nước phương Tây. Ông có một buổi điều trần tiếp nhận tại Hoa Kỳ, đặc biệt là xem xét sự lo ngại của Mỹ đối với Ý (và Đảng Cộng sản Ý)[6]
Năm 1948, những nhà lãnh đạo châu Âu đã gặp những quan chức quốc phòng, quân sự và ngoại giao Mỹ tại Lầu Năm Góc, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ George C. Marshall để đàm phán về một liên minh quân sự mới Một trong những nước Phương Tây. Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, được ký bởi Tổng thống Mỹ Harry S. Truman tại Washington vào ngày 4 tháng 4 năm 1949, đánh dấu sự thành lập của NATO. Vào ngày mới được thành lập, NATO gồm có năm quốc gia thuộc Hiệp ước Brussels cộng với Hoa Kỳ, Canada, Bồ Đào Nha, Ý, Na Uy, Đan Mạch và Iceland [7].
Các thành viên tham gia Hiệp ước cam kết rằng bất kể cuộc tấn công vũ trang nào chống lại một trong số họ ở châu Âu hoặc Bắc Mỹ sẽ được xem là một cuộc tấn công chống lại tất cả những thành viên còn sót lại trong khối. Do đó, họ thỏa thuận với nhau rằng, nếu một cuộc tấn công vũ trang xảy ra, tất cả những nước thành viên còn sót lại, sẽ có trách nhiệm giúp sức thành viên bị tấn công, gồm có cả việc sử dụng vũ trang, để Phục hồi và duy trì bảo mật thông tin an ninh của khu vực Bắc Đại Tây Dương.
Sự ổn định chính trị đã từ từ Phục hồi nền kinh tế tài chính Tây Âu và sự tăng trưởng kinh tế tài chính thần kỳ sau trận chiến tranh đã khởi đầu. Những năm tiếp theo, NATO đã có thêm những thành viên mới: Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 1952, và Tây Đức vào năm 1955. Để phản ứng trước sự gia nhập NATO của Tây Đức, Liên bang Xô viết và những quốc gia Đông Âu vệ tinh đã thành lập Tổ chức Hiệp ước Warsaw năm 1955. Chiến tranh Lạnh bao trùm toàn châu Âu.
- Mỹ
Anh
Pháp
Bỉ
Bồ Đào Nha
Canada
Đan Mạch
Hà Lan
Iceland
Luxembourg
Na Uy
Ý
Ba thành viên của NATO là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với quyền phủ quyết và là những nước sở hữu vũ khí hạt nhân: Mỹ, Pháp và Anh. Trụ sở chính của NATO đặt tại Brussels, Bỉ,[8], nơi Supreme Allied Commander tọa lạc. Bỉ là một trong 29 quốc gia thành viên NATO tại Bắc Mỹ và châu Âu, và tiên tiến nhất trong số những thành viên là những nước Albania và Croatia, tham gia vào tháng 4 năm 2009. Một 22 quốc gia khác tham gia với tư cách đối tác quan hệ của NATO trong chương trình Hòa bình, và 15 quốc gia khác tham gia vào những chương trình đối thoại thể chế hóa. Chi phí quân sự của NATO chiếm 70% ngân sách quân sự thế giới, riêng Mỹ chiếm khoảng chừng 50%, Anh, Pháp, Đức và Ý gộp lại chiếm 15% ngân sách quân sự thế giới.[9] Chi phí của những thành viên NATO dự trù là 2% GDP.[10]
Thành viên trong Chiến tranh Lạnh
- Thổ Nhĩ Kỳ (18 tháng 2 năm 1952)
Hy Lạp (18 tháng 2 năm 1952)
CHLB Đức (9 tháng 5 năm 1955)
Tây Ban Nha (30 tháng 5 năm 1982)
Thành viên Đông Âu sau Chiến tranh Lạnh
- Ba Lan (12 tháng 3 năm 1999)
Cộng hoà Séc (12 tháng 3 năm 1999)
Hungary (12 tháng 3 năm 1999)
Bulgaria (29 tháng 3 năm 2004)
Estonia (29 tháng 3 năm 2004)
Latvia (29 tháng 3 năm 2004)
Litva (29 tháng 3 năm 2004)
România (29 tháng 3 năm 2004)
Slovakia (29 tháng 3 năm 2004)
Slovenia (29 tháng 3 năm 2004)
Croatia (1 tháng 4 năm 2009)
Albania (1 tháng 4 năm 2009)
Montenegro (5 tháng 6 năm 2022)
Bắc Macedonia (27 tháng 3 năm 2022)
Thành viên Bắc Âu
Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập tổ chức vào tháng 2 năm 1952. Năm 1955, Cộng hoà Liên bang Đức (lúc đó chỉ có phần Tây Đức) gia nhập, năm 1990 nước Đức thống nhất mở rộng tư cách thành viên cho vùng lãnh thổ Đông Đức tức Cộng hoà Dân chủ Đức cũ. Tây Ban Nha gia nhập ngày 30 tháng 5 năm 1982. Năm 1999, 3 nước thành viên khối Warszawa cũ gia nhập NATO là Ba Lan, Cộng hoà Séc và Hungary.
Pháp là một thành viên NATO, nhưng năm 1966 đã rút khỏi bộ chỉ huy quân sự. Sau đó tổng hành dinh NATO chuyển từ Paris đến Bruxelles. Tháng 4 năm 2009, Pháp quay trở lại bộ chỉ huy quân sự NATO, trở thành thành viên đầy đủ, chấm hết 43 năm vắng bóng. Iceland là thành viên duy nhất của NATO không còn quân đội riêng, vì thế lực lượng Quân đội Hoa Kỳ thường trực tại Iceland đảm nhiệm vai trò Lực lượng Phòng vệ Iceland.
Ngày 29 tháng 3 năm 2004, Slovenia, Slovakia, những nước khối Warszawa cũ gồm Bulgaria, Romania, những nước vùng Baltic thuộc Liên Xô trước đây là Estonia, Latvia và Litva chính thức gia nhập NATO. Tháng 4 cùng năm, những nước này lần đầu tiên dự họp hội đồng NATO.
Ngày 1 tháng 4 năm 2009, Croatia và Albania chính thức được kết nạp vào NATO sau 1 năm nộp đơn xin gia nhập. Montenegro trở thành thành viên thứ 29 của NATO vào năm 2022.
Ngày 27 tháng 3 năm 2022, Bắc Macedonia trở thành thành viên thứ 30 của NATO.
Ngoài ra, NATO còn tồn tại chương trình hành vi thành viên (MAP). Hiện tại MAP gồm Gruzia, Ukraina và Bosnia-Herzegovina.
Bản đồ lớn
Bài viết này phải update do có chứa những thông tin hoàn toàn có thể đã lỗi thời hay là không hề đúng chuẩn nữa. Bạn hoàn toàn có thể giúp Wikipedia bằng phương pháp update cho nội dung bài viết này.
NATO ở châu Âu Đối tác NATO toàn cầu
Thành viên NATO
Đã nộp đơn gia nhập
Chương trình hành vi cộng tác riêng lẻ
Đối tác hòa bình
Đối thoại Địa Trung Hải
Sáng kiến Hợp tác Istanbul
Đối tác toàn cầu Albania
Bắc Macedonia
Bỉ
Bulgaria
Canada
Croatia
Cộng hòa Séc
Đan Mạch
Estonia
Pháp
Đức
Hy Lạp
Hungary
Iceland
Italia
Latvia
Litva
Luxembourg
Montenegro
Hà Lan
Na Uy
Ba Lan
Bồ Đào Nha
România
Slovakia
Slovenia
Tây Ban Nha
Thổ Nhĩ Kỳ
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland
Mỹ Bosnia-Herzegovina Armenia
Azerbaijan
Bosnia-Herzegovina
Gruzia
Kazakhstan
Moldova
Montenegro
Ukraina Armenia
Áo
Azerbaijan
Belarus
Bosnia
Phần Lan
Gruzia
Ireland
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Macedonia
Malta
Moldova
Montenegro
Serbia
Thụy Điển
Thụy Sĩ
Tajikistan
Turkmenistan
Ukraina
Uzbekistan Algérie
Ai Cập
Israel
Jordan
Mauritanie
Maroc
Tunisia Bahrain
Kuwait
Qatar
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất Afghanistan
Australia
Colombia
Iraq
Nhật Bản
Mông Cổ
Pakistan
New Zealand
Nước Hàn
Theo NATO, trong hơn hai thập kỷ, NATO đã nỗ lực xây dựng quan hệ đối tác với Nga, đối thoại và hợp tác với Nga trong những nghành hai bên cùng có lợi. Tuy nhiên quan hệ này bị rạn nứt khi NATO cáo buộc Nga can thiệp quân sự vào Ukraina nhưng NATO vẫn giữ những kênh đối thoại chính trị và quân sự với Nga. NATO tiếp tục quan tâm đến những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt quân sự của Nga sau sự kiện Ukraina.[11] Về phần mình, Nga cũng cáo buộc khủng hoảng rủi ro cục bộ tại Ukraina năm 2014 là vì NATO gây ra lúc không giữ vững những cam kết trước đó với Nga cũng như đã tiến hành lật đổ cơ quan ban ngành sở tại hợp pháp tại đây bằng đảo chính.[12] Trên thực tế, Nga và NATO luôn tồn tại rất nhiều sự không tương đồng.
Theo Học thuyết quân sự Liên bang Nga, Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga được tổ chức theo nguyên tắc phòng thủ, không đe dọa sử dụng vũ lực và ngăn ngừa xung đột nhằm mục đích bảo vệ hòa bình và những quyền lợi quốc gia của Nga, những đồng minh (gồm có những quyền lợi của công dân, xã hội và nhà nước) khi những giải pháp chính trị, kinh tế tài chính, ngoại giao, pháp lý và những giải pháp phi bạo lực khác không còn công dụng. Trong Học thuyết quân sự, Nga coi việc NATO sử dụng năng lực tiềm tàng của tớ để vi phạm luật pháp quốc tế thông qua quá trình bành trướng là một mối đe dọa quân sự đối với Nga ngang hàng với những rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn về gây mất ổn định nội bộ của những quốc gia, khu vực, thế giới; triển khai quân đột xuất ở những quốc gia có biên giới tiếp giáp với Nga hoặc biên giới tiếp giáp với đồng minh của Nga; những khối mạng lưới hệ thống phòng thủ và tấn công gây mất cân đối hạt nhân kế hoạch toàn cầu; sự phổ biến vũ khí hủy hoại hàng loạt; sử dụng lực lượng vũ trang không theo luật pháp quốc tế và hiến chương Liên Hợp Quốc; thành lập những chính phủ nước nhà chống Nga và đồng minh mà không thông qua bầu cử hợp pháp tại những quốc gia láng giềng của Nga và đồng minh; chủ nghĩa khủng bố và tận dụng chống khủng bố để gây phương hại cho Nga và đồng minh...Chính sách đối ngoại của Nga với NATO là đối thoại trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau nhằm mục đích xây dựng nền bảo mật thông tin an ninh với nền tảng không link và có tính tập thể (collective non-aligned), Nga và NATO cùng nhau củng cố vai trò của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE).[13]
Chính sách Đông tiến (bành trướng) của NATO và sự lo ngại của Nga
Chính sách kết nạp những thành viên cũ trong khối Xã hội chủ nghĩa tại Đông Âu và những nước thuộc không khí hậu Xô viết bị Nga lên án là hành vi vi phạm Hiệp ước Các Lực lượng Vũ trang Thông thường ở châu Âu (CFE) khi Hiệp định này nghiêm cấm những thành viên cũ trong khối Xã hội chủ nghĩa tại Đông Âu và những nước thuộc không khí hậu Xô viết gia nhập NATO[14]. Bên cạnh đó Nga cũng cáo buộc NATO không giữ đúng cam kết về duy trì mức trần về số lượng vũ khí thông thường. Việc NATO mở rộng về phía Đông là một trong những nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ chính trị tại Ukraina. Về cơ bản, NATO mở rộng về phía Đông đã tái xác định địa vị lãnh đạo toàn cầu của Mỹ, không khí bảo mật thông tin an ninh và không khí sinh tồn của Nga dần bị thu hẹp, bố cục bảo mật thông tin an ninh địa chính trị của châu Âu thay đổi đáng kể[15].
Hoa Kỳ chủ trương duy trì NATO và thúc đẩy chủ trương Đông tiến của NATO, biến đây trở thành nguyên do để NATO tồn tại sau Chiến tranh Lạnh. Nga tuy thừa kế vị thế pháp lý của Liên Xô nhưng không thể hùng mạnh một cách toàn diện như Liên Xô trước kia. Tuy nhiên, Nga vẫn là một cường quốc ở châu Âu và chủ trương Đông tiến của NATO là để kiềm chế Nga[15].
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, NATO tiến hành 3 đợt Đông tiến. Ngay trong lần mở rộng đầu tiên, biên giới NATO đã được mở về phía Đông thêm 900 km, quân số tăng thêm 13 Sư đoàn, tiếp nhận toàn bộ vũ khí-khí tài những thành viên mới và Đông Đức. Điều này làm cho cán cân Nga-NATO mất cân đối nghiêm trọng. Tổng quân số NATO gần 5 triệu quân (chưa tính quân số của Hoa Kỳ và những nước ngoài châu Âu), trong khi đó Nga có 3,2 triệu. ngày 27/5/1997 đã ký kết "Văn kiện cơ bản về quan hệ, hợp tác và bảo mật thông tin an ninh giữa Nga với NATO". Trong văn kiện, NATO cam kết sẽ để Nga có quyền phát ngôn ở mức độ nhất định đối với những sự vụ của NATO. Hơn nữa NATO bảo vệ không sắp xếp vũ khí hạt nhân trong lãnh thổ những nước thành viên mới.[15].
Chính sách Đông tiến đã xâm phạm đến sân sau của Nga và đe dọa đến quyền lợi kế hoạch cốt lõi của nước này, một điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhấn mạnh vấn đề và lặp lại nhiều lần. Tổng thống Boris Yeltsin đã nói: "Đây là tín hiệu đầu tiên về điều hoàn toàn có thể xảy ra khi NATO tiến gần đến biên giới của Liên bang Nga. … Ngọn lửa trận chiến tranh hoàn toàn có thể phát cháy rực rỡ và trải khắp châu Âu" khi NATO mở rộng lần thứ nhất sau trận chiến tranh Lạnh[14]. Ngoại trưởng Nga Lavrov đã công bố những tài liệu chứng tỏ rằng NATO từng hứa với Liên Xô và Nga rằng NATO không bao giờ mở rộng về phía Đông[16].
Hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO tại Đông Âu và sự lo ngại của Nga
Bên cạnh chủ trương Đông tiến, khối mạng lưới hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO tại Đông Âu cũng trở nên Nga xem là một mối đe dọa khác. Mặc dù NATO tuyên bố khối mạng lưới hệ thống này làm nhằm mục đích chống lại những mối đe dọa từ Iran nhưng Nga nhận định rằng sự thiếu cân đối trong việc triển khai lực lượng giữa Đông Âu-Địa Trung Hải là minh chứng cho việc vây hãm Nga[17]. Bên cạnh đó, việc Iran không hoàn toàn có thể tấn công châu Âu nên thực tế khối mạng lưới hệ thống này là để kiềm chế Nga[18]. Năm 2001, Chính quyền của Tổng thống Mỹ G. W. Bush đã đơn phương tuyên bố rút khỏi Hiệp ước chống tên lửa đạn đạo (ABM), mà Mỹ và Liên Xô đã ký kết năm 1972 để xây dựng khối mạng lưới hệ thống này khiến Nga cực kỳ lo ngại khi Hiệp ước này là nền tảng để hai bên duy trì thế cân đối lực lượng.[19].
Để đáp trả, Nga đã lên kế hoạch việc tăng cấp kĩ năng tấn công minh tên lửa của tớ, trong đó có kế hoạch triển khai tên lửa đạn đạo giải pháp 9K720 Iskander tại Kaliningrad, Krashnodar (Nga) và Belarus[20].
Ngày 13/05/2015, Nga đã phản ứng nóng bức khi Hoa Kỳ đưa khối mạng lưới hệ thống phòng thủ tên lửa ở Đông Âu chính thức đi vào hoạt động và sinh hoạt giải trí. Hệ thống này trị giá 800 triệu USD. Ngoài ra Nga cũng thành lập 3 sư đoàn mới tại miền Tây nước này để làm đối trọng với NATO[21]
Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri S. Peskov nói rằng: "Từ Đầu, những Chuyên Viên quân sự của Nga đã bị thuyết phục rằng khối mạng lưới hệ thống tên lửa này tạo ra một mối đe dọa lớn với Liên bang Nga"[22]
Hiện tại, để khắc phục những nhược điểm của NATO cũng như để độc lập hơn với Hoa Kỳ trong chủ trương đối ngoại và phòng thủ, Liên minh châu Âu đã đưa ra đề xuất thành lập một quân đội riêng của những nước trong khối. Cả ông Jean-Claude Juncker – Chủ tịch Ủy ban châu Âu – lẫn bà Federica Mogherini – Cao ủy Liên minh Châu Âu về Đối ngoại (tương đương Ngoại trưởng của khối) đều ủng hộ kế hoạch này.[23] Tiến trình này trước đây bị Anh phản đối do lo ngại lực lượng vũ trang này sẽ đối đầu đối đầu với NATO. Theo Anh, kế hoạch này sẽ làm hỏng chủ trương phòng thủ của EU.[24] Tuy nhiên, từ sau khi Anh rời EU, kế hoạch nó lại được nối lại. Việc thành lập lực lượng vũ trang riêng của EU rất được Đức, Pháp, hai nước chủ chốt trong khối, ủng hộ.[25] Về phía Hoa Kỳ, việc thành lập quân quân đội EU sẽ khiến nước này giảm sút ngân sách dành riêng cho những nước đồng minh ở châu Âu thông qua NATO, không phải can thiệp vào những việc làm của riêng châu Âu, nhưng ít có ảnh hưởng tới quyền lợi của Hoa Kỳ như những sự việc ở Balkan.[26] Việc bà Mogherini tuyên bố quân đội EU sẽ thao tác độc lập với NATO đã làm ngày càng tăng lo ngại rằng quân đội EU sẽ thay thế vai trò của NATO ở châu Âu. Hungary, Italia và Séc đều ủng hộ kế hoạch này.[27] Tờ Người Bảo vệ của Anh nhận định rằng Hoa Kỳ sẽ ủng hộ việc thành lập quân đội này nếu nó xử lý và xử lý được vấn đề "năng lực quân sự những nước châu Âu ngày càng xuống dốc". Tờ báo này cũng nhấn mạnh vấn đề rằng hiện tại châu Âu không thiếu một quân đội mà thiếu một cam kết về phòng thủ Một trong những nước Châu Âu và xuyên Đại Tây Dương.[28] Ngày 22 tháng 11 năm 2022, Liên minh châu Âu đã đưa ra cam kết quân đội riêng của khối sẽ đi vào hoạt động và sinh hoạt giải trí vào năm 2022.[29] Theo ông Sergey Rastoltsev thuộc Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế Primakov, thuộc Học viện Khoa học Liên bang Nga, quân đội EU hoàn toàn có thể khiến quan hệ chính trị-quân sự giữa Nga–EU thêm căng thẳng mệt mỏi nhưng trong trường hợp quan hệ Nga–EU được cải tổ, quân đội EU cũng hoàn toàn có thể tạo ra nhiều thời cơ hợp tác hơn giữa Nga–EU nếu so với vai trò của NATO do NATO vốn dĩ là một vết tích từ thời Chiến tranh Lạnh và do sự ảnh hưởng của Hoa Kỳ lên quan hệ Nga–EU cũng tiếp tục bị giảm sút khi quân đội này sẽ không còn Hoa Kỳ tham gia như NATO.[30]
^ “The Official motto of NATO”. NATO (bằng tiếng Anh). ngày 20 tháng 1 năm 2011. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2013. ^ "English and French shall be the official languages for the entire North Atlantic Treaty Organization.", Final Communiqué following the meeting of the North Atlantic Council on 17 tháng 9 năm 1949. "(..)the English and French texts [of the Treaty] are equally authentic(...)"The North Atlantic Treaty, Article 14 ^ Albania, Croatia join NATO military alliance, AFP, 1 tháng 4 năm 2009 ^ “Bắc Macedonia gia nhập NATO”. Báo Đồng Nai. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2022. ^ Huyền Lê (18 tháng 5 năm 2022). “Phần Lan, Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập NATO”. VnExpress. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2022. ^ Pedaliu 2003, p. 97. ^ “A short history of NATO”. NATO. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022. ^ Boulevard Leopold III-laan, B-1110 BRUSSELS, which is in Haren, part of the City of Brussels. “NATO homepage”. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2006. ^ “The SIPRI Military Expenditure Database”. Milexdata.sipri.org. Bản gốc tàng trữ ngày 28 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010. ^ Erlanger, Steven (ngày 26 tháng 3 năm 2014). “Europe Begins to Rethink Cuts to Military Spending”. nytimes.com. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014. Last year, only a handful of NATO countries met the target, according to NATO figures, including the United States, 4.1 percent, and Britain, 2.4 percent. ^ Relations with Russia, NATO Website ^ Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault | Foreign Affairs ^ https://www.offiziere.ch/wp-content/uploads-001/2015/08/Russia-s-2014-Military-Doctrine.pdf ^ a b #207 - Tại sao cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ Ukraine là vì lỗi của phương TâyNghiên cứu quốc tế ^ a b c “NATO mở rộng về phía Đông từ cuộc khủng hoảng rủi ro cục bộ Ukraine”. Bản gốc tàng trữ ngày 19 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2022. ^ Putin: 2 gọng kìm của NATO mưu bóp nghẹt nước Nga ^ Nga Mỹ và cuộc chạy đua lá chắn tên lửa tại châu Âu ^ Mỹ đưa khối mạng lưới hệ thống phòng thủ tên lửa châu Âu vào hoạt động và sinh hoạt giải trí: Nga phản ứng nóng bức ^ Hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ tại châu Âu - tác nhân gây mất ổn định khu vực và thế giới - Tạp chí Quốc phòng toàn dân ^ ://www.vietnamplus/nga-doa-trien-khai-ten-lua-chien-thuat-tai-belarus/116935.vnp ^ Nga thành lập 3 sư đoàn mới, đối trọng với NATO | Báo Giao thông ^ Russia Calls New U.S. Missile Defense System a ‘Direct Threat’ - The Tp New York Times ^ ://www.express.co.uk/news/world/684549/EU-cannot-rely-NATO-needs-new-defence-policy-chief ^ ://www.reuters.com/article/us-eu-defence-idUSKCN11X00G ^ The European Union Wants an Army of Its Own | VICE News ^ Should the European Union Have Its Own Army? ^ Europe forges ahead with plans for 'EU army' ^ Is there a secret plan to create an EU army? | Politics | The Guardian ^ European Union Confirm EU Army Will Launch In 2022 - Your News Wire ^ “The pros and cons of a European Army | Russia Direct”. Bản gốc tàng trữ ngày một tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2022.
- David C. Isby & Charles Kamps Jr, Armies of NATO's Central Front, Jane's Publishing Company Ltd 1985
Đọc thêm – Giai đoạn đầu
- Francis A. Beer. Integration and Disintegration in NATO: Processes of Alliance Cohesion and Prospects for Atlantic Community. (Columbus: Ohio State University Press, 1969), 330 pp.
Francis A. Beer. The Political Economy of Alliances: Benefits, Costs, and Institutions in NATO. (Beverly Hills: Sage, 1972), 40 pp.
Eisenhower, Dwight D. The Papers of Dwight David Eisenhower. Vols. 12 and 13: NATO and the Campaign of 1952: Louis Galambos et al., ed. Johns Hopkins University Press, 1989. 1707 pp. in 2 vol.
Gearson, John and Schake, Kori, ed. The Berlin Wall Crisis: Perspectives on Cold War Alliances Palgrave Macmillan, 2002. 209 pp.
John C. Milloy. North Atlantic Treaty Organisation, 1948–1957: Community or Alliance? (2006), focus on non-military issues
Smith, Joseph, ed. The Origins of NATO Exeter, UK University of Exeter Press, 1990. 173 pp.
Đọc thêm – Giai đoạn Chiến tranh Lạnh sắp kết thúc
- Smith, Jean Edward, and Canby, Steven L.The Evolution of NATO with Four Plausible Threat Scenarios. Canada Department of Defence: Ottawa, 1987. 117 pp.
Đọc thêm – Giai đoạn hậu Chiến tranh lạnh
- Asmus, Ronald D. Opening NATO's Door: How the Alliance Remade Itself for a New Era Columbia University Press, 2002. 372 pp.
Bacevich, Andrew J. and Cohen, Eliot A. War over Kosovo: Politics and Strategy in a Global Age. Columbia University Press, 2002. 223 pp.
Daclon, Corrado Maria Security through Science: Interview with Jean Fournet, Assistant Secretary General of NATO, Analisi Difesa, 2004. no. 42
Gheciu, Alexandra. NATO in the 'New Europe' Stanford University Press, 2005. 345 pp.
Hendrickson, Ryan C. Diplomacy and War NATO: The Secretary General and Military Action After the Cold War University of Missouri Press, 2006. 175 pp.
Lambeth, Benjamin S. NATO's Air War in Kosovo: A Strategic and Operational Assessment Santa Monica, Calif.: RAND, 2001. 250 pp.
Đọc thêm – Lịch sử chung
- Alasdair, Roberts (2002/2003). “NATO, Secrecy, and the Right to Information” (PDF). East European Constitutional Review. Tp New York University — School of Law. 11/12 (4/1): 86–94. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 13 tháng 9 năm 2006. Chú thích có những tham số trống không rõ: |laydate=, |laysummary=, và |laysource= (trợ giúp); Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |year= (trợ giúp)
Kaplan, Lawrence S. The Long Entanglement: NATO's First Fifty Years. Praeger, 1999. 262 pp.
Kaplan, Lawrence S. NATO Divided, NATO United: The Evolution of an Alliance. Praeger, 2004. 165 pp.
Létourneau, Paul. Le Canada et l'OTAN après 40 ans, 1949–1989 Quebec: Cen. Québécois de Relations Int., 1992. 217 pp.
Paquette, Laure. NATO and Eastern Europe After 2000 (Tp New York: Nova Science, 2001).
Powaski, Ronald E. The Entangling Alliance: The United States and European Security, 1950–1993. Greenwood Publishing Group, 1994. 261 pp.
Telo, António José. Portugal e a NATO: O Reencontro da Tradiçoa Atlântica Lisbon: Cosmos, 1996. 374 pp.
Sandler, Todd and Hartley, Keith. The Political Economy of NATO: Past, Present, and into the 21st Century. Cambridge Uiversity Press, 1999. 292 pp.
Zorgbibe, Charles. Histoire de l'OTAN Brussels: Complexe, 2002. 283 pp.
Đọc thêm – Các vấn đề khác
- Kaplan, Lawrence S., ed. American Historians and the Atlantic Alliance. Kent State University Press, 1991. 192 pp.
- Website chính thức của NATO
History of NATO – the Atlantic Alliance - UK Government site
Basic NATO Documents
'NATO force 'feeds Kosovo sex trade' (The Guardian)
NATO Maintenance and Supply Agency (NAMSA) Official Website
NATO Consultation, Command and Control Agency (NC3A) Official Website Lưu trữ 2009-01-14 tại Wayback Machine
Joint Warfare Centre
NATO Response Force Article Lưu trữ 2003-06-20 tại Wayback Machine
NATO searches for defining role
Official Article on NATO Response Force
World Map of NATO Member Countries
Congressional Research Service (CRS) Reports regarding NATO Lưu trữ 2008-05-12 tại Wayback Machine
Balkan Anti NATO Center, Greece
NATO Defense College
Atlantic Council of the United States Lưu trữ 2003-12-22 tại Wayback Machine
CBC Digital Archives - One for all: The North Atlantic Treaty Organization
NATO Fifty: New Challenges, Future Uncertainties Lưu trữ 2008-05-14 tại Wayback Machine U.S. Institute of Peace Report, tháng 3 năm 1999
NATO 50 Lưu trữ 2008-05-02 tại Wayback Machine
Ukraine shelves bid to join NATO[liên kết hỏng]
Sự kiện 11 tháng 9, còn được gọi là Cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 hay đơn giản là 11/9 (tiếng Anh: September 11 attacks; thường được gọi là 9/11[c]) là một loạt bốn cuộc tấn công khủng bố có sự tham gia của nhóm khủng bố Hồi giáo Al-Qaeda nhằm mục đích chống lại Hoa Kỳ ra mắt vào sáng thứ Ba, ngày 11 tháng 9 năm 2001.[3][4][5][6]
Sự kiện 11 tháng 9Một phần của Khủng bố ở Hoa Kỳ- Từ trên xuống dưới, trái sang phải: Tòa Tháp đôi bốc cháyNhân viên cứu hộ cứu nạn tại Ground ZeroMột phần của
Lầu Năm Góc bị sụp đổMảnh vỡ thân máy bay của Chuyến bay 93Đài tưởng niệm 11/9 và Trung tâm Thương mại Thế giới số Một
- Manhattan, Tp New York, Hoa Kỳ;Quận Arlington, Virginia, Hoa Kỳ;Xã Stonycreek, Quận Somerset, Pennsylvania, Hoa Kỳ
8:46 sáng[a] – 10:28 sáng[b] (EDT)Mục tiêu
- Trung tâm Thương mại Thế giới
(AA 11 và UA 175)Lầu Năm Góc (AA 77)Điện Capitol hoặc White House
(UA 93; không thành công do hành khách chuyển hướng bay)
- Không tặcTấn công tự sátGiết người hàng loạtKhủng bố Hồi giáo
(2.977 dân thường + 19 tên không tặc Al-Qaeda)Bị thương~25.000[1]Thủ phạmAl-Qaeda,[2] do Osama bin Laden lãnh đạo (xem thêm: trách nhiệm và không tặc)
Số người tham gia
19Vào sáng thứ Ba ngày 11 tháng 9 năm 2001, bốn máy bay thương mại từ Đông Bắc Hoa Kỳ được lên kế hoạch hạ cánh xuống California. Khi những chiếc máy bay này đang trong lộ trình bay, chúng đã bị cướp bởi 19 tên khủng bố al-Qaeda. Hai trong số đó, chuyến bay 11 của American Airlines và chuyến bay 175 của United Airlines, lần lượt đâm vào tòa tháp Bắc và Nam của khu phức hợp Trung tâm Thương mại Thế giới ở Lower Manhattan. Trong vòng 1 giờ 42 phút, cả hai tòa tháp 110 tầng đều sụp đổ. Sự sụp đổ của Trung tâm Thương mại Thế giới đã mở đầu cho việc sụp đổ của cấu trúc những tòa Trung tâm Thương mại Thế giới khác gồm có Trung tâm Thương mại Thế giới số 7 và làm hư hại đáng kể những tòa nhà xung quanh. Chuyến bay thứ ba, chuyến bay 77 của American Airlines, khởi hành từ Sân bay Quốc tế Dulles đã bị cướp khi bay qua Ohio. Lúc 9:37 sáng, chuyến bay 77 đã đâm vào phía tây Lầu Năm Góc (trụ sở của quân đội Mỹ) ở quận Arlington, Virginia, làm sụp đổ một phần. Chuyến bay thứ tư và cũng là ở đầu cuối, chuyến bay 93 của United Airlines, ban đầu bay về hướng Washington, D.C. nhưng đã rơi xuống một cánh đồng ở Xã Stonycreek, Pennsylvania, gần Shanksville, lúc 10:03 sáng, sau cuộc giằng co giữa hành khách và không tặc. Các nhà điều tra xác định rằng tiềm năng của chuyến bay 93 là Điện Capitol hoặc White House.
Ngay sau khi những cuộc tấn công xảy ra, mọi mối nghi ngờ nhanh gọn đổ dồn về phía al-Qaeda. Hoa Kỳ chính thức đáp trả bằng việc phát động Cuộc chiến chống khủng bố và đưa quân vào Afghanistan nhằm mục đích hạ bệ Taliban, vốn không tuân theo yêu cầu của Mỹ về việc trục xuất Al-Qaeda ra khỏi Afghanistan và dẫn độ thủ lĩnh Osama bin Laden. Nhiều quốc gia đã tăng cường phát hành những pháp lệnh chống khủng bố, mở rộng quyền hạn của những cơ quan thực thi pháp luật và cơ quan tình báo để ngăn ngừa những cuộc tấn công khủng bố. Mặc dù ban đầu bin Laden phủ nhận bất kỳ sự liên quan nào, nhưng vào năm 2004, ông chính thức thừa nhận trách nhiệm về những vụ tấn công.[2] Al-Qaeda và bin Laden nhận định rằng sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Israel, sự hiện hữu của quân đội Hoa Kỳ ở Ả Rập Xê-út và những giải pháp trừng phạt nhằm mục đích vào Iraq là nguyên do chính. Sau khi sống ẩn dật trong gần một thập kỷ, bin Laden bị ám sát trong một cuộc đột kích của quân đội Mỹ ở Pakistan vào năm 2011.
Việc Trung tâm Thương mại Thế giới và hạ tầng lân cận bị phá hủy đã làm tổn thất nghiêm trọng đến nền kinh tế tài chính của thành phố Tp New York và gây ra một cuộc suy thoái kinh tế tài chính toàn cầu. Không phận dân sự của Hoa Kỳ và Canada đã phải đóng cửa cho tới ngày 13 tháng 9, trong khi phiên thanh toán giao dịch thanh toán trên Phố Wall bị ngừng trệ cho tới ngày 17 tháng 9. Nhiều nơi đóng cửa, sơ tán và dỡ bỏ ra mắt sau đó nhằm mục đích bày tỏ sự thương tiếc hoặc lo ngại về những cuộc tấn công tiếp theo. Việc quét dọn và sắp xếp khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới được hoàn thành xong vào tháng 5 năm 2002 và Lầu Năm Góc đã được sửa chữa lại trong vòng một năm. Các cuộc tấn công đã khiến 2.977 người thiệt mạng, hơn 25.000 người bị thương và hậu quả sức khỏe kéo dãn, cùng với thiệt hại về hạ tầng và tài sản ít nhất 10 tỷ USD.[7][8] Đây vẫn là vụ tấn công khủng bố đẫm máu nhất trong lịch sử quả đât và là vụ việc gây chết chóc nhất đối với lính cứu hỏa và nhân viên cấp dưới thực thi pháp luật trong lịch sử Hoa Kỳ, với 340[9] và 72 người thiệt mạng.[10][11] Việc xây dựng Trung tâm Thương mại Thế giới số Một khởi đầu vào tháng 11 năm 2006 và tòa nhà Open vào tháng 11 năm 2014.[12][13] Nhiều đài tưởng niệm đã được xây dựng, gồm có Đài tưởng niệm & Bảo tàng Quốc gia ngày 11 tháng 9 ở Thành phố Tp New York, Đài tưởng niệm Lầu Năm Góc ở Quận Arlington, Virginia và Đài tưởng niệm Quốc gia Chuyến bay 93 tại hiện trường vụ tai nạn ở Pennsylvania.
Nguồn gốc của Al-Qaeda hoàn toàn có thể được bắt nguồn từ năm 1979 khi Liên Xô xâm chiếm Afghanistan. Osama bin Laden đã tới Afghanistan và lãnh đạo những nhóm vũ trang người Ả Rập mujahideen để chống lại cơ quan ban ngành sở tại cộng sản Afghanistan và Liên Xô.[14] Dưới sự hướng dẫn của Ayman al-Zawahiri, bin Laden trở nên cấp tiến hơn.[15] Năm 1996, bin Laden đã đưa ra fatwā đầu tiên của tớ, lôi kéo lính Mỹ rút khỏi Ả Rập Saudi.[16]
Trong một fatwā thứ hai vào năm 1998, bin Laden đã bày tỏ sự phản đối của y về chủ trương đối ngoại của Mỹ đối với Israel, cũng như sự hiện hữu liên tục của quân đội Mỹ ở Ả Rập Saudi sau Chiến tranh vùng Vịnh.[17] Bin Laden đã sử dụng những kinh sách của Hồi giáo để khuyến khích người Hồi giáo tấn công Mỹ cho tới lúc những bất bình đã nêu được đảo ngược. Các học giả pháp lý Hồi giáo "trong suốt lịch sử Hồi giáo, có sự đồng ý nhất trí rằng thánh chiến là trách nhiệm và trách nhiệm thành viên nếu quân địch rắp tâm phá hủy những quốc gia Hồi giáo", theo bin Laden.
Osama bin LadenOsama bin Laden vào khoảng chừng 40 tuổi, 1997
Bin Laden đã dàn dựng những cuộc tấn công và ban đầu phủ nhận sự liên quan nhưng sau đó đã rút lại những tuyên bố không liên can của tớ.[18][19][20] Al Jazeera đã phát đi một tuyên bố của bin Laden vào ngày 16 tháng 9 năm 2001, nói rằng: "Tôi nhấn mạnh vấn đề rằng tôi đã không thực hiện hành vi này, mà dường như nó được những thành viên với động lực riêng của tớ thực hiện." [21] Vào tháng 11 năm 2001, những lực lượng Hoa Kỳ đã phục hồi một cuốn băng video từ một ngôi nhà bị phá hủy ở Jalalabad, Afghanistan. Trong video, bin Laden được nhìn thấy đang nói chuyện với Khaled al-Harbi và thừa nhận sự biết trước về những cuộc tấn công.[22] Vào ngày 27 tháng 12 năm 2001, một video bin Laden thứ hai đã được phát hành. Trong video, bin Laden nói:
Rõ ràng là phương Tây nói chung và nước Mỹ nói riêng có một sự chán ghét không thể tả đối với Hồi giáo.... Đó là sự việc thù hận của thập tự quân. Chủ nghĩa khủng bố chống lại Mỹ xứng đáng được ca tụng vì đó là một phản ứng đối với sự bất công, nhằm mục đích mục tiêu buộc Mỹ ngừng tương hỗ cho Israel, giết chết nhân dân ta... Chúng tôi nói rằng sự kết thúc của Hoa Kỳ sắp xảy ra, mặc dầu Bin Laden hay những người dân theo ông còn sống hay đã chết, vì sự thức tỉnh của umma (quốc gia) Hồi giáo đã xảy ra
nhưng ông ta đã không thừa nhận trách nhiệm cho những cuộc tấn công.[23] Lời nói đề cập nhiều lần đến Hoa Kỳ đặc biệt nhắm tiềm năng đến người Hồi giáo.
Khalid Sheikh MohammedKhalid Sheikh Mohammed sau khi bị bắt năm 2003
Nhà báo Yosri Fouda của kênh truyền hình Ả Rập Al Jazeeral đưa tin rằng vào tháng 4 năm 2002, Khalid Sheikh Mohammed thừa nhận có liên quan đến những vụ tấn công, cùng với Ramzi bin al-Shibh.[24][25][26] Báo cáo của Ủy ban 9/11 xác định rằng sự thù địch đối với Hoa Kỳ mà Mohammed, kiến trúc sư chính của vụ tấn công 11/9, xuất phát từ "sự sự không tương đồng bạo lực với chủ trương đối ngoại của Mỹ ủng hộ Israel".[27] Mohammed cũng là một cố vấn và tài chính của vụ đánh bom Trung tâm Thương mại Thế giới năm 1993 và là chú của Ramzi Yousef, kẻ đánh bom chính trong vụ tấn công đó.[28][29]
Mohammed bị bắt vào ngày một tháng 3 năm 2003, tại Rawalpindi, Pakistan, bởi những quan chức bảo mật thông tin an ninh Pakistan thao tác với CIA. Sau đó Mohammed bị giam giữ tại nhiều nhà tù bí mật của CIA và Vịnh Guantanamo, nơi anh ta bị thẩm vấn và tra tấn bằng những phương pháp gồm có cả trấn nước.[30][31][32] Trong những phiên điều trần của Hoa Kỳ tại Vịnh Guantanamo vào tháng 3 năm 2007, Mohammed một lần nữa thú nhận trách nhiệm của tớ đối với những cuộc tấn công, nói rằng mình "phụ trách cho chiến dịch 9/11 từ A đến Z" và tuyên bố của anh ta không phải do sự cưỡng bức.[26][33]
Một lá thư được những luật sư của Khaleds Sheikh Mohammed đưa ra tại Tòa án quận Hoa Kỳ, Manhattan vào ngày 26 tháng 7 năm 2022, chỉ ra rằng thủ phạm bị cáo buộc quan tâm đến việc làm chứng chống lại vai trò của Ả Rập Saudi trong vụ tấn công 9/11 và giúp sức những nạn nhân và mái ấm gia đình của nạn nhân ngày 9/11. Tuy nhiên, theo như bức thư, thỏa thuận của Mohammed cũng như nói là trong thời gian hiện tại, không còn gì chắc như đinh. James Kreindler, một trong những luật sư của nguyên đơn cũng đưa ra thắc mắc về sự hữu ích của Mohammed.[34]
Tập tin:NIST FOIA 09-42 R14-UC -- Jim Huibregtse 1A-25 (WTC1 BurningWTC2 CollapseWTC 1 and 7 Plumes).webm
Đường bay của bốn chiếc máy bay dùng vào ngày 11 tháng 9
Sáng sớm ngày 11 tháng 9 năm 2001, 19 không tặc cướp quyền trấn áp bốn chiếc máy bay gia dụng thương mại (hai chiếc Boeing 757 và hai chiếc Boeing 767) trên đường tới California (ba chiếc tới LAX tại Los Angeles, và một chiếc tới SFO tại San Francisco) sau khi cất cánh từ Sân bay quốc tế Logan tại Boston (Massachusetts); Sân bay quốc tế Newark Liberty tại Newark, New Jersey và Sân bay quốc tế Washington Dulles tại những quận Loudoun và Fairfax ở Virginia.[35] Các không tặc chọn những máy bay lớn có đường bay dài vì chúng sẽ được nạp đầy nhiên liệu.[36]
Bốn chuyến bay gồm có:
- Chuyến bay 11 của American Airlines: một chiếc máy bay Boeing 767, rời Sân bay Logan vào lúc 7:59 sáng trên đường tới Los Angeles với 11 thành viên phi hành đoàn và 76 hành khách, chưa gồm có 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc máy bay đâm vào tòa Tháp Bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới tại Thành phố Tp New York lúc 8:46 sáng.
Chuyến bay 175 của United Airlines: một chiếc máy bay Boeing 767, rời Sân bay Logan vào lúc 8:14 sáng trên đường tới Los Angeles với 9 thành viên phi hành đoàn và 51 hành khách, chưa gồm có 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc máy bay đâm vào Tháp Nam của Trung tâm Thương mại Thế giới tại Thành phố Tp New York lúc 9:03 sáng.
Chuyến bay 77 của American Airlines: một chiếc máy bay Boeing 757, rời Sân bay quốc tế Washington Dulles vào lúc 8:20 sáng trên đường tới Los Angeles với 6 thành viên phi hành đoàn và 53 hành khách, chưa gồm có 5 không tặc. Các không tặc lái chiếc máy bay đâm vào Lầu Năm Góc tại Quận Arlington, Virginia, lúc 9:37 sáng.
Chuyến bay 93 của United Airlines: một chiếc máy bay Boeing 757, rời Sân bay quốc tế Newark vào lúc 8:42 sáng trên đường tới San Francisco, với 7 thành viên phi hành đoàn và 33 hành khách, chưa gồm có 4 không tặc. Sau khi những hành khách nỗ lực khống chế những không tặc, chiếc máy bay đâm vào một cánh đồng tại Xã Stonycreek gần Shanksville, Pennsylvania, lúc 10:03 sáng.
Truyền thông đưa tin trong suốt và sau vụ tấn công, khởi đầu không lâu sau vụ đâm máy bay đầu tiên vào Trung tâm Thương mại Thế giới.[37]
Các sự kiện
Đám khói từ vụ tấn công 11 tháng 9 nhìn từ trên vũ trụ bởi NASA[38]
Vào lúc 8:46 sáng, năm không tặc lái Chuyến bay 11 của American Airlines đâm vào mặt phía bắc của Tháp Bắc Trung tâm Thương mại Thế giới (1 WTC), vào lúc 9:03 sáng, năm không tặc khác lái Chuyến bay 175 của United Airlines đâm vào mặt phía nam của Tháp Nam (2 WTC).[39][40] Năm không tặc lái Chuyến bay 77 của American Airlines đâm vào Lầu Năm Góc vào lúc 9:37 sáng.[41] Một chuyến bay thứ tư, Chuyến bay 93 của United Airlines, bị trấn áp bởi bốn không tặc, bị đâm xuống gần Shanksville, Pennsylvania, đông nam Pittsburgh, vào lúc 10:03 sáng. sau khi những hành khách chống lại những không tặc. Mục tiêu của Chuyến bay 93 được tin hoàn toàn có thể là Điện Capitol hoặc White House.[36] Dữ liệu thu âm buồng lái của Chuyến bay 93 tiết lộ rằng phi hành đoàn và hành khách đã cố đoạt lại quyền trấn áp máy bay từ những không tặc sau lúc biết được qua điện thoại rằng những Chuyến bay 11, 77, và 175 đã đâm vào những tòa nhà sáng hôm đó.[42] Sau khi nhận thấy những hành khách hoàn toàn có thể chiếm đoạt lại chiếc máy bay, những không tặc đã lộn vòng máy bay và cố ý đâm nó.[43][44]
Sự sụp đổ của những tòa tháp
Mặt phía bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới số 2 (tòa tháp nam) ngay sau khi va chạm với Chuyến bay 175 của United Airlines
Một số hành khách và thành viên phi hành đoàn gọi điện từ máy bay bằng dịch vụ điện thoại trong cabin đáp ứng những cụ ông cụ bà thể: một vài không tặc đã lên máy bay trên mỗi chuyến bay; họ sử dụng hóa chất xịt mace, hơi cay, hay bình xịt cay để vượt qua những tiếp viên; và một số trong những người dân trên máy bay đã bị đâm.[45][46][47][48][49][50][51] Các báo cáo đã cho tất cả chúng ta biết những không tặc đã đâm và giết chết những phi công, tiếp viên, cùng với một hoặc một vài hành khách.[35][52] Theo báo cáo ở đầu cuối của Ủy ban 9/11, những không tặc trước đó đã mua những công cụ bằng tay thủ công đa hiệu suất cao và nhiều chủng loại dao tiện ích loại Leatherman với lưỡi dao khóa, lúc đó không biến thành cấm mang lên máy bay, nhưng sau đó được tìm thấy trong số đồ dùng của những không tặc bị bỏ lại.[53][54] Một tiếp viên trên Chuyến bay 11, một hành khách trên Chuyến bay 175, và những hành khách trên Chuyến bay 93 nói rằng những không tặc có bom, nhưng một trong số hành khách nói rằng anh ta nghĩ những quả bom là giả. FBI không tìm thấy dấu vết của những chất nổ tại khu vực tai nạn, và Ủy ban 9/11 kết luận rằng những quả bom hoàn toàn có thể là giả.[35]
Ba tòa nhà đất của Trung tâm Thương mại Thế giới sụp đổ do đám cháy đã làm kết cấu bị yếu đi.[55] Tòa Tháp Nam sụp đổ lúc 9:59 sáng sau khi bốc cháy trong vòng 56 phút gây ra bởi vụ va chạm với Chuyến bay 175 của United Airlines và nhiên liệu của chiếc máy bay phát nổ.[55] Tòa Tháp Bắc sụp đổ lúc 10:28 sáng sau khi bốc cháy trong vòng 102 phút.[55] Khi Tháp Bắc sụp đổ, những mảnh vụn đã rơi xuống tòa nhà Trung tâm Thương mại Thế giới số 7 gần đó (7 WTC), làm hư hại nó và gây cháy. Các đám cháy này ra mắt nhiều giờ, làm tổn hại tới cấu trúc nguyên vẹn của tòa nhà, và 7 WTC sụp đổ lúc 5:21 chiều.[56][57] Mặt phía tây của Lầu Năm Góc phải chịu thiệt hại đáng kể.
Camera bảo mật thông tin an ninh ghi lại cảnh Chuyến bay 77 của American Airlines đâm vào Lầu Năm Góc.[58] Máy bay đâm vào Lầu Năm Góc khoảng chừng 86 giây sau khi mở đầu đoạn băng này.
Vào lúc 9:42 sáng, Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) ra lệnh cấm tất cả máy bay gia dụng tại Hoa Kỳ lục địa, và những máy bay gia dụng đã cất cánh được yêu cầu hạ cánh ngay lập tức.[59] Tất cả những chuyến bay gia dụng quốc tế hoặc phải quay lại hoặc phải đổi hướng sang những sân bay tại Canada hoặc México, và bị cấm hạ cánh xuống lãnh thổ Hoa Kỳ trong ba ngày.[60] Vụ tấn công gây ra sự lúng túng lớn Một trong những hãng tin tức và những đài trấn áp không lưu. Trong số những báo cáo tin tức không được xác nhận và thường xích míc được đưa trong suốt một ngày dài, phổ biến nhất là tin một chiếc xe chứa bom đã được kích nổ tại trụ sở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ở Washington, D.C.[61] Một chiếc máy bay khác—Chuyến bay 1989 của Delta Air Lines—bị nghi ngờ đã bị không tặc, nhưng chiếc máy bay đã phản hồi lại đài trấn áp không lưu và hạ cánh bảo vệ an toàn và đáng tin cậy tại Cleveland, Ohio.[62]
Trong một buổi phỏng vấn tháng 4 năm 2002, Khalid Sheikh Mohammed và Ramzi bin al-Shibh, những người dân được tin là đã tổ chức vụ tấn công, nói rằng tiềm năng ban đầu của Chuyến bay 93 là Điện Capitol Hoa Kỳ, chứ không phải White House.[63] Trong quá trình lên kế hoạch vụ tấn công, Mohamed Atta, không tặc và là người lái của Chuyến bay 11, nghĩ rằng White House có lẽ rằng là một tiềm năng quá trở ngại vất vả và đã tham khảo ý kiến từ Hani Hanjour (người đã cướp và lái Chuyến bay 77).[64] Mohammed nói al-Qaeda ban đầu định nhằm mục đích vào những cơ sở hạt nhân hơn là Trung tâm Thương mại Thế giới và Lầu Năm Góc, nhưng đã quyết định không chọn nó, do lo sợ rằng mọi chuyện hoàn toàn có thể "vượt tầm trấn áp".[65] Các quyết định ở đầu cuối về tiềm năng, theo Mohammed, được giao trong tay những người dân lái máy bay.[64]
Thương vong
Phần còn sót lại của 6, 7, và 1 WTC vào ngày 17 tháng 9 năm 2001
Một phần tường còn nguyên vẹn từ Tòa Tháp Đôi
Vụ tấn công làm cho 2.996 người thiệt mạng và hơn 6.000 người khác bị thương.[66] Con số thiệt mạng gồm có 265 người trên bốn chiếc máy bay (không hề ai trên những chiếc máy bay này sống sót), 2.606 người trong Trung tâm Thương mại Thế giới và khu vực xung quanh, và 125 người tại Lầu Năm Góc.[67][68] Gần như tất cả những người dân thiệt mạng là dân thường ngoại trừ 343 lính cứu hỏa, 72 sĩ quan hành pháp, 55 sĩ quan quân sự, và 19 tên khủng bố đã và đang thiệt mạng trong vụ tấn công.[69][70] Sau Tp New York, New Jersey là tiểu bang mất nhiều công dân nhất, trong đó thành phố Hoboken có nhiều công dân thiệt mạng nhất trong vụ tấn công.[71] Hơn 90 quốc gia có công dân bị thiệt mạng trong vụ tấn công 11 tháng 9.[72] Vụ tấn công 11 tháng 9 năm 2001 đã trở thành vụ tấn công khủng bố tồi tệ nhất lịch sử thế giới và vụ tấn công từ nước ngoài chết người nhất trên đất Mỹ Tính từ lúc vụ tấn công vào Trân Châu Cảng ngày 7 tháng 12 năm 1941.[8]
Tại Quận Arlington, Virginia, 125 nhân viên cấp dưới Lầu Năm Góc mất mạng khi Chuyến bay 77 đâm vào mặt phía tây của tòa nhà. Trong số đó, 70 người là dân thường và 55 người là sĩ quan quân sự, nhiều người trong số thao tác cho Quân đội Hoa Kỳ hoặc Hải quân Hoa Kỳ. Quân đội Mỹ đã mất 47 nhân viên cấp dưới dân sự, 6 nhân viên cấp dưới thầu dân sự, và 22 binh lính, trong khi Hải quân mất 6 nhân viên cấp dưới dân sự, 3 nhân viên cấp dưới thầu dân sự và 33 thủy thủ. Bảy nhân viên cấp dưới dân sự của Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) cũng nằm trong số người thiệt mạng trong vụ tấn công, cùng với một nhân viên cấp dưới thầu của Văn phòng Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (OSD).[73][74][75] Trung tướng Timothy Maude, một Phó Chánh văn phòng Quân đội, là sĩ quan quân đội có cấp bậc cao nhất thiệt mạng tại Lầu Năm Góc.[76]
Tượng Nữ thần Tự do, phía sau là Trung tâm Thương mại Thế giới đang bốc cháy
Tại Thành phố Tp New York, hơn 90% nhân viên cấp dưới và hành khách thiệt mạng trong hai tòa tháp đang thao tác và tham quan tại những tầng bị va chạm hoặc cao hơn.[77] Tại Tòa tháp Bắc, 1.355 người đang ở phía trên hoặc ngay vùng va chạm hoặc là đã chết do ngạt khói, hoặc đã ngã hay nhảy khỏi tòa nhà để tránh khói và lửa, hoặc đã chết khi tòa nhà đổ sập. Sự va chạm mạnh mẽ và tự tin của Chuyến bay 11 đã làm hư hỏng tất cả ba cầu thang bộ, khiến bất kể ai ở phía trên vùng va chạm không thể thoát ra. 107 người phía dưới đó đã và đang thiệt mạng.[77]
Tại Tòa tháp Nam, một cầu thang bộ, Cầu thang A, còn sử dụng được sau khi Chuyến bay 175 đâm vào, giúp 14 người tại tầng va chạm (gồm cả một người đàn ông đã tận mắt tận mắt chứng kiến chiếc máy bay bay tới chỗ ông) và bốn người nữa phía trên thoát ra ngoài. Các nhân viên cấp dưới điều phối tổng đài 911 của Thành phố Tp New York nhận được những cuộc gọi của những người dân bên trong tòa tháp đã không nắm bắt được đúng chuẩn thông tin tình hình đang ra mắt, nên họ đã khuyên những người dân gọi điện tránh việc tự thoát ra khỏi tòa tháp.[78] Trong tống cộng 630 người thiệt mạng trong hai tòa tháp, gần một nửa là từ Tòa tháp Bắc.[77] Số thương vong tại Tòa tháp Nam được giảm sút đáng kể do trước đó nhiều người đã sơ tán khi Tòa tháp Bắc bị va chạm.[79]
Một chú chó chăn cừu Đức đang làm trách nhiệm tìm kiếm những người dân còn sống sót tại khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới đã sụp đổ sau vụ tấn công 11 tháng 9 năm 2001.
Ít nhất 200 người đã thiệt mạng do nhảy hoặc rơi xuống khỏi tòa tháp (một ví dụ nổi bật là tấm hình The Falling Man), rơi xuống đường phố và nóc những tòa nhà lân cận hàng trăm tới hàng trăm mét phía dưới.[80] Một số người ở phía trên vùng va chạm đã lên tới được nóc để xin cứu trợ qua trực thăng, nhưng cửa để lên nóc đã bị khóa.[81] Không hề có một kế hoạch giải cứu trực thăng nào được đề ra, và những trực thăng cũng không thể tiếp cận tòa nhà do thiếu dụng cụ trên nóc, khói dày đặc và nhiệt độ cao do lửa.[82] Tổng cộng 411 nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn đã thiệt mạng khi nỗ lực giải cứu người mắc kẹt và dập tắt đám cháy. Sở Cứu hỏa Thành phố Tp New York (FDNY) đã mất 343 lính cứu hỏa, gồm có một tuyên úy và hai nhân viên cấp dưới y tế.[83] Sở Cảnh sát Thành phố Tp New York (NYPD) cũng mất 23 sĩ quan.[84] Sở Cảnh sát Quản lý Cảng (PAPD) mất 37 sĩ quan.[85] Tám kỹ thuật viên y tế khẩn cấp (EMT) và nhân viên cấp dưới y tế từ những đơn vị dịch vụ y tế khẩn cấp tư nhân đã và đang thiệt mạng.[86]
Cantor Fitzgerald L.P., một ngân số 1 tư có trụ sở thao tác trên những tầng 101–105 của Tòa tháp Bắc, đã mất 658 nhân viên cấp dưới, nhiều hơn nữa đáng kể so với bất kỳ công ty nào khác.[87] Marsh Inc., nằm ngay dưới Cantor Fitzgerald trên những tầng 93–100, mất 358 nhân viên cấp dưới,[88][89] và 175 nhân viên cấp dưới của Aon Corporation đã và đang thiệt mạng.[90] Viện Tiêu chuẩn và Kỹ thuật quốc gia (NIST) ước tính khoảng chừng 17.400 dân thường đang ở trong khu phức hợp Trung tâm Thương mại Thế giới vào thời điểm tấn công. Số lượng đếm được từ cửa xoay của Quản lý Cảng đã cho tất cả chúng ta biết 14.154 người đang ở trong Tòa Tháp Đôi cho tới 8:45 sáng.[91][92] Hầu hết những người dân phía phía dưới vùng va chạm đã rời khỏi tòa nhà bảo vệ an toàn và đáng tin cậy.[93]
Số người chết (nạn nhân + không tặc) Thành phố Tp New York Trung tâm Thương mại Thế giới 2.606[67][94] American 11 87 + 5[95]United 175 60 + 5[96]Arlington Lầu Năm Góc 125[97]American 77 59 + 5[98]Gần Shanksville United 93 40 + 4[99]Tổng cộng 2.977 + 19Vài tuần sau vụ tấn công, số lượng thiệt mạng được ước tính sẽ vượt quá 6.000, nhiều hơn nữa gấp hai số rất đông người chết được xác nhận sau đó.[100] Thành phố chỉ nhận dạng được thi thể của khoảng chừng 1.600 nạn nhân Trung tâm Thương mại Thế giới. Văn phòng pháp y đã thu thập được "khoảng chừng 10.000 mẩu xương và những phần mô chưa thể xác nhận là phù phù phù hợp với list tử vong".[101] Các mẩu xương vẫn còn được tìm thấy sau đó vào năm 2006 khi những công nhân đang sẵn sàng sẵn sàng phá hủy Tòa nhà Deutsche Bank bị hư hại. Vào năm 2010, một nhóm những nhà nhân chủng học và nhà khảo cổ học đã tìm kiếm những thi thể và vật dụng thành viên tại Bãi thải Fresh Kills, nơi mà thêm 72 phần thi thể nữa được Phục hồi, đưa tổng số thi thể được tìm thấy lên 1.845. Quá trình giám định DNA vẫn được tiếp tục để nhận dạng thêm những nạn nhân.[102][103][104] Các thi thể đang được tàng trữ tại Công viên Tưởng niệm, bên phía ngoài văn phòng Pháp y Thành phố Tp New York. Các thi thể được dự kiến sẽ được di tán vào năm 2013 tới một kho chứa đằng sau một bức tường tại kho tàng trữ bảo tàng 11/9. Vào tháng 7 năm 2011, một nhóm những nhà khoa học tại Văn phòng Trưởng Pháp y vẫn đang nỗ lực nhận dạng những thi thể, kỳ vọng rằng những công nghệ tiên tiến tăng cấp cải tiến sẽ giúp họ nhận dạng những nạn nhân khác.[104] Vào ngày 20 tháng 3 năm 2015, nạn nhân thứ 1.640 được nhận dạng. Hiện vẫn còn 1.113 nạn nhân khác không được nhận dạng.[105]
Thiệt hại
Khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới (Khu Bình địa) với đồ họa hiển thị vị trí của những tòa nhà gốc
Lầu Năm Góc bị hư hại do cháy và sụp đổ một phần.
Cùng với hai Tòa Tháp Đôi 110 tầng, nhiều tòa nhà khác tại khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới cũng trở nên phá hủy hoặc hư hại nặng, gồm có những tòa nhà WTC từ số 3 tới 7 và Nhà thờ Hy lạp Chính thống St. Nicholas.[106] Tòa tháp Bắc, Tòa tháp Nam Khách sạn Marriott (3 WTC), và 7 WTC bị phá hủy hoàn toàn. Nhà Hải quan Hoa Kỳ (Trung tâm Thương mại Thế giới số 6), Trung tâm Thương mại Thế giới số 4, Trung tâm Thương mại Thế giới số 5, cùng với hai cầu đi bộ nối những tòa nhà bị hư hại nặng nề. Tòa nhà Deutsche Bank ở số 130 Phố Liberty bị hư hại một phần và bị cho tháo dỡ vài năm sau đó, bắt nguồn từ năm 2007.[107][108] Hai tòa nhà đất của Trung tâm Tài chính Thế giới cũng trở nên hư hại.[107]
Tòa nhà Deutsche Bank trên Phố Liberty phía đối diện khu phức hợp Trung tâm Thương mại Thế giới sau đó được xem là khu vực không thể sinh sống do khí độc bên trong tòa nhà, và đã được tháo dỡ.[109][110] Hội trường Fiterman của trường Cao đẳng Cộng đồng Quận Manhattan tại số 30 Phố West Broadway cũng trở nên phong tỏa do hư hại sau vụ tấn công, và hiện giờ đang được xây lại.[111] Các tòa nhà xung quanh khác (gồm có 90 West Street và Tòa nhà Verizon) cũng trở nên hư hại lớn nhưng đã được sửa chữa.[112] Các tòa nhà Trung tâm Tài chính Thế giới, One Liberty Plaza, Millenium Hilton, và 90 Church Street chịu hư hại không lớn và cũng khá được sửa chữa.[113] Các thiết bị liên lạc trên Tòa tháp Bắc cũng trở nên phá hủy, nhưng những đài truyền thông đã nhanh gọn chuyển tín hiệu sang những tuyến khác và phát sóng trở lại.[106][114]
Lầu Năm Góc bị thiệt hại nặng nề do va chạm với Chuyến bay 77 của American Airlines và đám cháy sau đó, khiến một đoạn của tòa nhà sụp đổ.[115] Khi đâm vào Lầu Năm Góc, cánh của máy bay đã làm đổ nhiều cột đèn và động cơ phải của nó đã đâm vào một máy phát điện trước khi đâm vào cạnh tây của tòa nhà.[116][117] Phần trên của thân máy bay đã bị nghiền nát khi va chạm, trong khi phần giữa và đuôi tiếp tục di tán thêm vài phần giây nữa.[118] Mảnh vỡ từ phần đuôi đã thâm nhập sâu nhất vào tòa nhà, xuyên qua 310 foot (94 m) của ba trong số năm vòng của tòa nhà.[118][119]
Nỗ lực cứu hộ cứu nạn
Một nạn nhân bị thương của cuộc tấn công Lầu Năm Góc được sơ tán.
Sở Cứu hỏa Thành phố Tp New York đã lôi kéo 200 đơn vị (hơn một nửa tổng số) tới Trung tâm Thương mại Thế giới. Họ được trợ giúp thêm bởi nhiều lính cứu hỏa khác không còn trách nhiệm và những kỹ thuật viên y tế khẩn cấp.[120][121][122] Sở Cảnh sát Thành phố Tp New York đã cử Đơn vị Dịch Vụ TM Khẩn cấp và những sĩ quan công an khác, cùng với đơn vị hàng không của Sở. Khi tới hiện trường, FDNY, NYPD, và PAPD đã không phối hợp mà thực hiện nhiều đợt tìm kiếm người dân đầy chậm rãi.[120][123] Khi tình hình trở nên xấu đi, đơn vị hàng không của NYPD đã truyền những thông tin cho những chỉ huy công an, những người dân đã ra lệnh những sĩ quan sơ tán khỏi hai tòa nhà; hầu hết những sĩ quan NYPD đã rời khỏi hai tòa nhà bảo vệ an toàn và đáng tin cậy trước khi sập.[123][124] Với nhiều lệnh rất khác nhau được đưa ra cùng với liên lạc radio không tương thích Một trong những đơn vị, những chú ý đã không tới được những chỉ huy FDNY.
Sau khi tòa tháp thứ nhất sụp đổ, những chỉ huy FDNY đã ra lệnh sơ tán; tuy nhiên, do trở ngại vất vả về kỹ thuật với khối mạng lưới hệ thống tiếp sóng radio đã bị hư hại, nhiều lính cứu hỏa không thể nghe thấy lệnh sơ tán. Các điều phối viên 9-1-1 nhận được thông tin từ người gọi đã không thể đưa được chúng tới những người dân chỉ huy tại hiện trường.[121] Sau vụ tấn công vài giờ, một chiến dịch tìm kiếm và giải cứu lớn được khởi đầu. Sau vài tháng thao tác liên tục, khu vực Trung tâm Thương mại Thế giới được dọn sạch vào cuối thời điểm tháng 5 năm 2002.[125]
Chính phủ Hoa Kỳ qui trách nhiệm cho tổ chức khủng bố al-Qaeda về vụ tấn công 11/9.[126] Tổ chức này từng nhận đã tấn công những tiềm năng quân sự và dân chính của Hoa Kỳ tại châu Phi và Trung Đông. Osama bin Laden, bác bỏ mọi dính líu cũng không sở hữu và nhận tôi đã biết trước cuộc tấn công. Trước đó, bin Laden đã tuyên bố thánh chiến chống lại Hoa Kỳ. Sau thảm hoạ này, chính phủ nước nhà Hoa Kỳ công bố al-Qaeda và bin Laden là thủ phạm chính.
Hai ngày sau cuộc tấn công, lính chữa cháy nhìn lên phế tích của tòa Tháp Nam.
Tháng 11 năm 2001, lực lượng Hoa Kỳ cho phục hồi một băng video tìm thấy trong một căn phòng bị phá huỷ tại Jalalabad, Afghanistan, cuộn băng đã cho tất cả chúng ta biết Osama bin Laden đang nói chuyện với Khaled al-Harbi. Trong cuộn băng, bin Laden thừa nhận đã lập kế hoạch cho cuộc tấn công. Trong thế giới Hồi giáo, người ta tỏ vẻ không tin về tính xác thực của cuộn băng này: "Phóng viên tại Trung Đông của đài BBC, Frank Gardner, nói rằng trên đường phố trong thế giới Ả Rập, nhiều người tin rằng đây chỉ là một thủ thuật tuyên truyền của chính phủ nước nhà Mỹ". Cuốn băng được phát sóng trên nhiều mạng tin tức rất khác nhau trong tháng 12 năm 2001.
Ngày 16 tháng 9 năm 2001, Osama bin Laden đáp trả bằng phương pháp đọc một bản tuyên bố, "Tôi nhấn mạnh vấn đề rằng tôi không tiến hành điều này, nó được thực hiện bởi những thành viên với tiềm năng riêng của tớ". Bản tuyên bố được phát sóng trên kênh vệ tinh Al Jazeera của Qatar, cũng khá được phát sóng trên mạng lưới tin tức của Hoa Kỳ và thế giới. Phản ứng thứ hai của bin Laden xuất hiện vào ngày 28 tháng 11 trên Daily Ummat, một tờ nhật báo của Pakistan, "Tôi đã nói rằng tôi không dính líu đến những cuộc tấn công 11 tháng 9 tại Mỹ. Là một người Hồi giáo, tôi cố làm rất là mình để khỏi phải nói dối. Tôi không biết gì về vụ tấn công, cũng không hề xem việc tàn sát phụ nữ và trẻ em vô tội, cùng những nhân mạng khác là một hành vi thích đáng. Hồi giáo nghiêm cấm việc gây tổn hại cho phụ nữ, trẻ em vô tội và những người dân khác. Một hành vi như vậy bị không cho trong cả những lúc đang ở trong thời chiến".
Tuy nhiên, không lâu sau cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2004, trong một thông báo ghi âm sẵn, bin Laden công khai minh bạch thừa nhận sự dính líu của al-Qaeda vào vụ tấn công, và nhận có quan hệ trực tiếp với vụ tấn công. Ông ta nói rằng cuộc tấn công được thực hiện chính bới "chúng tôi là một dân tộc bản địa tự do không chịu đồng ý bất công, và chúng tôi muốn giành lại tự do cho dân tộc bản địa chúng tôi".
Ngày 27 tháng 9 năm 2001, FBI thông báo hình ảnh của 19 không tặc, cùng những thông tin liên quan đến quốc tịch và bí danh của nhiều nghi can.[127] Mười lăm không tặc đến từ Ả Rập Xê Út, hai từ Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, một từ Ai Cập, và một từ Liban.[128] Khác với nhân thân thường thấy của những kẻ đánh bom cảm tử, họ đều là những người dân trưởng thành và có tri thức.[129]
Theo kết luận của Ủy ban 9/11 trong bản tường trình ngày 22 tháng 6 năm 2004, cuộc tấn công được lập kế hoạch và tiến hành bởi những đặc vụ của al-Qaeda. Ủy ban nhận định rằng al-Qaeda chi một khoản tiền từ 400.000 USD – 500.000 USD để lập kế hoạch và tiến hành vụ tấn công, nhưng nguồn gốc số tiền trên vẫn không được xác minh.[130]
Theo nguồn tin chính thức từ chính phủ nước nhà Hoa Kỳ, vụ tấn công 11 tháng 9 là phù phù phù hợp với những gì Al-Qaeda tự nhận là sứ mạng của tớ. Al-Qaeda bị nghi ngờ dính líu vào những vụ đánh bom những sứ quán Mỹ tại Kenya và Tanzania, tổ chức này cũng nhận trách trách nhiệm tấn công khu trục hạm USS Cole của Hải quân Hoa Kỳ tại Yemen năm 2000.
Theo Hoa Kỳ, sự kiện 11/9 là một phần trong kế hoạch "giết người Mỹ ở tất cả những nơi nào trên thế giới hoàn toàn có thể" mà bin Laden đưa ra. Chiến dịch khủng bố này tận dụng niềm tin tôn giáo và khởi phát từ một giáo lệnh (fatwa) phát hành năm 1998 bởi bin Laden, Ayman al-Zawahiri, Abu-Yasir Rifa’i Ahmad Taha, Shaykh Mir Hamzah, và Fazlur Rahman.[131][132][133] Giáo lệnh này mở đầu với phần trích dẫn kinh Koran, "hãy giết những kẻ ngoại giáo bất kể nơi nào ngươi tìm thấy chúng", và đi đến kết luận "trách nhiệm và trách nhiệm của từng người Hồi giáo" là "giết người Mỹ ở khắp mọi nơi.".[131] Họ cáo buộc Hoa Kỳ:
- Bóc lột nguồn tài nguyên vùng bán đảo Ả Rập.
Lũng đoạn nền chính trị của những quốc gia trong vùng.
Ủng hộ những chính sách và những vương triều bóc lột người dân trong khu vực Trung Đông, tức là áp bức nhân dân.
Đặt những địa thế căn cứ quân sự tại bán đảo Ả Rập, tức là xâm phạm đất thánh của người Hồi giáo, nhằm mục đích tiềm năng đe doạ những nước Hồi giáo láng giềng.
Âm mưu tạo mối bất hoà Một trong những quốc gia Hồi giáo để làm suy yếu sức mạnh chính trị của khối này.
Ủng hộ Israel và nỗ lực hướng sự quan tâm của quốc tế khỏi việc chiếm đóng Palestine.
Cuộc chiến Vùng Vịnh, kế đó là lệnh cấm vận và những vụ oanh tạc Iraq thực hiện bởi Hoa Kỳ, mới gần đây được trích dẫn như thể chứng cớ cho những cáo buộc của bản giáo lệnh. trái lại với thái độ sự không tương đồng của những người dân Hồi giáo ôn hoà, giáo lệnh này sử dụng những văn bản Hồi giáo nhằm mục đích biện minh cho những hành vi bạo lực chống lại quân đội và công dân Mỹ cho tới lúc tình hình được thay đổi: tuyên bố rằng "toàn thể chức sắc suốt trong dòng lịch sử Hồi giáo hoàn toàn đồng ý rằng thánh chiến (jihad) là bổn phận của mỗi thành viên khi quân địch tìm cách hủy hoại những quốc gia Hồi giáo".
Những thông báo của Al-Qaeda ghi nhận được từ sau 11 tháng 9 tương hỗ cho việc suy đoán này. Trong một băng video năm 2004, bin Laden rõ ràng là thừa nhận trách nhiệm trong vụ tấn công và nói rằng những hành vi này là để "phục hồi sự tự do cho dân tộc bản địa tất cả chúng ta", để "trừng phạt kẻ xâm lược" và để phá hoại nền kinh tế tài chính nước Mỹ. bin Laden tuyên bố rằng tiềm năng kéo dãn của cuộc thánh chiến là "làm chảy máu nước Mỹ đến khi nước này kiệt sức".
Cả Hoa Kỳ và Al-Qaeda đều cố trình bày cuộc tranh chấp này là trận chiến giữa Thiện và Ác.
Bản báo cáo của Ủy ban 9/11 xác định rằng thái độ thù nghịch của Khalid Shaikh Mohamed, người được xem là "kiến trúc sư trưởng" của vụ tấn công 9/11, xuất phát từ "sự sự không tương đồng kinh hoàng với chủ trương ngoại giao của Hoa Kỳ ủng hộ Israel". Động cơ tương tự cũng khá được quy cho tên không tặc lái máy bay đâm vào toà tháp đôi WTC: Mohamed Atta được miêu tả bởi Ralph Bodenstein – người từng du hành, thao tác và nói chuyện với anh ta – như thể "hoàn toàn tin rằng Hoa Kỳ muốn bảo vệ Israel".
Tuy nhiên, giáo lệnh năm 1998 của bin Laden được phát hành vào thời điểm ra đời thoả hiệp Oslo về Israel và Palestine, khi những bên tin rằng cuộc tranh chấp đang đến lúc chấm hết bằng những thỏa hiệp.
trái lại, chính phủ nước nhà Bush nhận định rằng Al-Qaeda bị thúc đẩy bởi lòng căm thù tinh thần tự do và dân chủ thể hiện bởi nước Mỹ, trong khi những nhà phân tích độc lập nhận định rằng động cơ chính của Al-Qaeda là khuyến khích tinh thần đoàn kết Hồi giáo bằng phương pháp tập chú vào một quân địch chung, như vậy về lâu về dài giúp dọn đường cho việc hình thành một trật tự thế giới mới theo cung cách Hồi giáo quá khích.
Vụ tấn công 11/9 đã ngay lập tức gây ra những phản ứng rất khác nhau, gồm có những phản ứng trong nước, những tội phạm thù ghét, những phản ứng của người Hồi giáo trước sự kiện, những phản ứng của hiệp hội quốc tế với vụ việc, và những phản ứng của quân đội. Một chương trình bồi thường lớn đã nhanh gọn được khởi đầu bởi Quốc hội sau vụ việc để bồi thường cho những nạn nhân và mái ấm gia đình của tớ trong vụ tấn công.[134][135]
Phản ứng trực tiếp
Tổng thống George W. Bush nghe báo cáo tóm tắt ở Sarasota, Florida, ông biết về vụ tấn công khi đang viếng thăm một ngôi trường tiểu học tại đây.
Tám tiếng sau vụ tấn công, Donald Rumsfeld, khi đó là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ, tuyên bố "Lầu Năm Góc vẫn đang hoạt động và sinh hoạt giải trí."
Vào lúc 8:32 sáng, FAA được thông báo Chuyến bay 11 đã bị không tặc và đã chuyển thông tin cho Bộ Chỉ huy Phòng không Bắc Mỹ (NORAD). NORAD đã điều hai chiếc F-15s từ Khu địa thế căn cứ Phòng không Otis tại Massachusetts và cả hai xuất phát lúc 8:53 sáng.[136] Do liên lạc từ FAA bị chậm và không chắc như đinh, NORAD chỉ để ý quan tâm tới Chuyến bay 11 trong vòng 9 phút, và không biết thêm thông tin gì về những chuyến bay khác trước đây khi chúng va chạm.[136] Tới khi cả hai tòa tháp đã bị đâm thì mới có thêm chiến sỹ từ Khu địa thế căn cứ Không quân Langley tại Virginia vào lúc 9:30 sáng.[136] Vào lúc 10:20 sáng, Phó Tổng thống Dick Cheney ra lệnh bắn hạ bất kể máy bay gia dụng nào hoàn toàn có thể được xác định là bị không tặc. Tuy nhiên, những mệnh lệnh này đã không tới kịp những chiến sỹ đang làm trách nhiệm.[136][137][138][139] Một số chiến sỹ lên đường xuất phát mà không được trang bị đạn dược, biết rằng để ngăn không tặc tấn công tiềm năng đã định sẵn, những phi công hoàn toàn có thể sẽ phải can thiệp và đâm máy bay của tớ vào những máy bay bị không tặc, và hoàn toàn có thể sẽ phải thoát ra những giây ở đầu cuối.[140]
Lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, Kế hoạch Kiểm soát An ninh Không phận và Không lưu (SCATANA) được kích hoạt,[141] khiến hàng trăm nghìn hành khách bị mắc kẹt sân bay trên khắp thế giới.[142] FAA đã đóng cửa không phận Mỹ với tất cả những chuyến bay quốc tế, khiến khoảng chừng năm trăm chuyến bay phải quay lại hoặc chuyển hướng sang những quốc gia khác. Canada đã tiếp nhận 226 chuyến bay chuyển hướng và phải khởi đầu Chiến dịch Ruy băng Vàng để xử lý và xử lý số lượng lớn máy bay và hành khách bị mắc kẹt tại đây.[143]
Vụ tấn công 11/9 ngay lập tức tác động lên trên người dân Mỹ.[144] Các sĩ quan công an và cứu hộ cứu nạn khắp đất nước mặc dầu đang trong ngày nghỉ, đã tới Thành phố Tp New York để giúp nhận dạng những thi thể từ trong đống đổ nát của Tòa Tháp Đôi.[145] Các hoạt động và sinh hoạt giải trí hiến máu khắp nước Mỹ cũng trở nên sôi động trong tuần sau vụ tấn công.[146][147]
Hơn 3.000 trẻ em có cha hoặc mẹ thiệt mạng trong vụ tấn công.[148] Các nghiên cứu và phân tích sau đó đã ghi lại được phản ứng của những đứa trẻ về những mất mát và nỗi lo mất mất mạng sống, môi trường tự nhiên thiên nhiên chăm sóc sau vụ tấn công và ảnh hưởng lên những người dân chăm sóc còn sống sót.[149][150][151]
Phản ứng trong nước
Sau vụ tấn công, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Bush tăng vọt lên 90%.[152] Vào ngày 20 tháng 9 năm 2001, ông phát biểu trước toàn thể người dân và Quốc hội về sự kiện ngày 11 tháng 9 và những nỗ lực giải cứu và tái thiết trong chín ngày sau đó, và nói về những dự tính của ông để phản ứng lại trước vụ tấn công. Vai trò to lớn của Thị trưởng Thành phố Tp New York Rudy Giuliani đã giúp ông được khen ngợi không riêng gì có ở Tp New York mà trên toàn quốc.[153]
Nhiều quỹ ủng hộ được lập nên nhanh gọn để tương hỗ những nạn nhân, với trách nhiệm chính nhằm mục đích tương hỗ về mặt tài chính cho những người dân sống sót sau vụ tấn công và những mái ấm gia đình nạn nhân. Cho đến hạn chót ngày 11 tháng 9 năm 2003, 2.833 đơn xin bồi thường từ những mái ấm gia đình nạn nhân đã được gửi đi.[154]
Các phương án khẩn cấp để duy trì hoạt động và sinh hoạt giải trí của chính phủ nước nhà và sơ tán những lãnh đạo cấp cao được triển khai ngay sau vụ tấn công.[142] Tuy nhiên, Quốc hội vẫn không được thông báo về tình trạng tiếp tục hoạt động và sinh hoạt giải trí của chính phủ nước nhà cho tới tháng 2 năm 2002.[155]
Trong một nỗ lực tái cơ cấu tổ chức chính phủ nước nhà Hoa Kỳ lớn số 1 trong lịch sử đương thời, Hoa Kỳ thực thi Đạo luật An ninh Nội địa vào năm 2002, thành lập nên Bộ An ninh Nội địa. Quốc hội cũng thông qua Đạo luật USA PATRIOT, nhận định rằng nó sẽ giúp phát hiện và truy tố những hành vi khủng bố và tội phạm khác.[156] Các nhóm tự do dân sự đã chỉ trích Đạo luật PATRIOT, nhận định rằng nó được cho phép cơ quan hành pháp xâm phạm vào sự riêng tư của công dân và vô hiệu đi quyền quản lý về mặt pháp lý những đơn vị hành pháp và tình báo trong nước.[157][158][159] Trong một nỗ lực nhằm mục đích chống lại những hành vi khủng bố trong tương lai, Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) được trao thêm quyền hạn. NSA đã khởi đầu giám sát không cần thiết phải cho phép những phương tiện viễn thông, việc làm đôi khi bị chỉ trích vì được cho phép cơ quan này "nghe lén điện thoại và liên lạc thư điện tử giữa Hoa Kỳ và những người dân ở hải ngoại mà không còn sự đồng ý".[160] Phản hồi trước những yêu cầu bởi nhiều cơ quan tình báo, Tòa án Giám sát Tình báo Nước ngoài Hoa Kỳ đã được cho phép chính phủ nước nhà Hoa Kỳ được mở rộng quyền hạn trong việc tìm kiếm, thu thập và chia sẻ thông tin từ công dân Hoa Kỳ cũng như những người dân nước ngoài trên toàn thế giới.[161]
Tội phạm thù ghétMột lính cứu hỏa đứng giữa đống đổ nát
Một thời gian ngắn sau vụ tấn công, Tổng thống Bush đã có buổi xuất hiện công chúng tại Trung tâm Hồi giáo lớn số 1 Washington và thừa nhận "sự góp sức cực kỳ giá trị" mà hàng triệu người Hồi giáo Mỹ đã làm cho đất nước và lôi kéo họ nên được "đối xử với sự tôn trọng".[162] Tuy nhiên, hàng loạt vụ việc quấy rối và tội phạm thù ghét chống lại người Hồi giáo và Nam Á đã được báo cáo trong những ngày sau vụ tấn công.[163][164][165] Những người Sikh cũng trở nên nhằm mục đích vào vì phái mạnh theo đạo Sikh thường đeo khăn turban, loại khăn thường bị cho là có liên quan tới người Hồi giáo. Người ta đã báo cáo về những vụ tấn công tại những nhà thời thánh cùng với những địa điểm tôn giáo khác (gồm có một vụ đánh bom tại một ngôi đền Hindu), và những vụ tấn công người, trong đó có một vụ sát hại: Balbir Singh Sodhi, một người Sikh bị nhầm là theo đạo Hồi, bị bắn chết vào ngày 15 tháng 9 năm 2001 ở Mesa, Arizona.[165]
Theo một nghiên cứu và phân tích học thuật, những người dân được xem là từ Trung Đông hoàn toàn có thể trở thành nạn nhân của những vụ tội phạm thù ghét chống lại người theo đạo Hồi trong thời gian này. Nghiên cứu đã và đang cho tất cả chúng ta biết sự ngày càng tăng tương tự những tội phạm thù ghét chống lại những người dân được xem là người Hồi giáo, Ả Rập và những người dân khác bị cho là có nguồn gốc Trung Đông.[166] Một báo cáo của một nhóm vận động những người dân Mỹ gốc Nam Á mang tên là South Asian Americans Leading Together, đã ghi lại những nội dung bài viết truyền thông về 645 vụ việc tấn công thù ghét những người dân Mỹ gốc Nam Á hoặc Trung Đông từ ngày 11 tới 17 tháng 9. Nhiều loại tội phạm như phá hoại, cố ý đốt nhà, tấn công, xả súng, hành hung và đe dọa ở nhiều nơi đã được ghi lại.[167][168]
Phản ứng của người Hồi giáo MỹCác tổ chức Hồi giáo tại Mỹ đã nhanh gọn lên án vụ tấn công và lôi kéo "người Mỹ Hồi giáo bằng kĩ năng và nguồn lực của tớ giúp làm dịu đi nổi đau của những người dân và mái ấm gia đình bị ảnh hưởng".[169] Các tổ chức này gồm có Cộng đồng Hồi giáo Bắc Mỹ (Islamic Society of North America), Liên minh Hồi giáo Mỹ (American Muslim Alliance), Hội đồng Hồi giáo Mỹ (American Muslim Council), Hội đồng Quan hệ Mỹ-Hồi giáo (Council on American-Islamic Relations), Nhóm Hồi giáo Bắc Mỹ (Islamic Circle of North America) và Thương Hội Học giả Shari'a Bắc Mỹ (Shari'a Scholars Association of North America). Cùng với việc quyên góp tiền, nhiều tổ chức Hồi giáo còn tham gia hiến máu, trợ giúp về y tế, thức ăn và chỗ ở cho những nạn nhân.[170][171][172]
Phản ứng quốc tế và những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tưởng niệm trên toàn thế giới
Vụ tấn công đã bị lên án mạnh mẽ và tự tin bởi giới truyền thông và những chính phủ nước nhà trên toàn cầu. Hầu hết những quốc gia khắp thế giới đã bày tỏ sự đồng cảm và mong ước tương hỗ cho nước Mỹ, kể cả những nước có quan hệ thù địch với Mỹ vào thời điểm đó như Cuba, Iran, Libya và Bắc Triều Tiên.[173]. Các nước Albania, Ireland, Israel, Canada, Croatia, Nước Hàn và Cộng hòa Séc đã tuyên bố quốc tang một ngày.
Các hoạt động và sinh hoạt giải trí tưởng niệm đã ra mắt ở rất nhiều nước trên thế giới, kể cả những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt có tổ chức lẫn những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tự phát. Ở Thụy Điển, Na Uy và Phần Lan, những chiếc xe điện và xe buýt đi trên đường đã tạm tạm dừng để bày tỏ lòng thương tiếc, và ở Nga, những đài truyền hình và đài phát thanh đã giành một phút im re để tưởng nhớ những người dân chết vô tội. Ở Hungary, lính cứu hỏa buộc những chiếc ruy băng đen vào xe cứu hỏa của tớ để tưởng niệm những nạn nhân trong vụ khủng bố. Ở Azerbaijan, Nhật Bản, Greenland, Bulgaria và Tajikistan, mọi người tập trung đông đảo tại những quảng trường, cùng nhau thắp nến cầu nguyện và thì thầm những lời chúc tốt đẹp. Trên đường phố thủ đô Pretoria của Nam Phi, những đứa trẻ ngồi trên vai của cha mẹ chúng, trên tay vẫy những lá cờ Mỹ. Hàng ngàn người dân ở Indonesia tập trung trên một bãi tắm biển để cầu nguyện cho những người dân xấu số. Ở Moscow, đã ghi lại hình ảnh những người dân phụ nữ Nga không biết nói tiếng Anh và trước đó chưa từng đến Mỹ đang khóc nức nở trước một khu vực tưởng niệm tạm bợ trên vỉa hè dành riêng cho những nạn nhân của vụ tấn công. Tại Bắc Kinh, hàng trăm nghìn người đã đến thăm Đại sứ quán Hoa Kỳ, để lại hoa, thiệp, vòng hoa tang lễ và những lá thư viết tay chia buồn. Ở Bỉ, mọi người nắm tay nhau, tạo thành một hàng dài người trước Trung tâm Thương mại Thế giới Brussels, cùng với đó là hàng trăm ngàn người ở Canada, Albania và Sierra Leone đã diễu hành trên đường phố nhằm mục đích thể hiện sự đoàn kết với người dân Mỹ [174].
Ở Pháp, tiếng chuông lịch sử thuở nào của nhà thời thánh Đức Bà vang vọng khắp thủ đô Paris để tưởng nhớ tất cả những người dân đã thiệt mạng trong vụ khủng bố. Tờ báo Pháp Le Monde xuất bản một nội dung bài viết đăng lên trang nhất với tựa đề: "ngày ngày hôm nay, tất cả tất cả chúng ta đều là người Mỹ" [174].
Cả thế giới cùng khuynh hướng về nước Mỹ: người Cuba đáp ứng vật tư y tế, người Kyrgyzstan, Turkmenistan, Uzbekistan và Kazakhstan đáp ứng tương hỗ hàng không, người Israel và Kuwait xếp hàng tham gia hiến máu, cùng với đó là hàng trăm nhà lãnh đạo thế giới khác tuyên bố sát cánh với nước Mỹ trong trận chiến chống khủng bố [174]. Giáo hoàng John Paul II đọc một bài diễn văn tại Quảng trường Thánh Peter, trong đó ông gọi vụ khủng bố là "một cuộc tấn công kinh hoàng chống lại nền hòa bình" và "một cuộc tấn công kinh khủng chống lại phẩm giá con người": "Tôi cầu xin Chúa ban cho những người dân dân Mỹ sức mạnh và lòng can đảm và mạnh mẽ và tự tin mà người ta cần vào thời khắc đau buồn và đầy thử thách này" [175].
Các nhà lãnh đạo ở hầu hết những quốc gia Trung Đông và thậm chí cả cơ quan ban ngành sở tại Taliban ở Afghanistan đã và đang lên án vụ tấn công. Riêng Iraq là một ngoại lệ, với một tuyên bố chính thức của nhà lãnh đạo Saddam Hussein rằng: "những gã cao bồi Mỹ đang hứng ghánh đỡ hậu quả tội ác của tớ chống lại quả đât".[176]. Tuy vậy, vài tháng sau đó, Saddam Hussein đã và đang gửi email cho một công dân Mỹ để gửi lời chia buồn thành viên về vụ tấn công ngày 11 tháng 9 [177]. Chính phủ Ả Rập Xê Út đã chính thức phản đối vụ tấn công, tuy nhiên một số trong những người dân ở đây ủng hộ động cơ của bin Laden.[178][179] Mặc dù Tổng thống Chính quyền Palestine (PA) Yasser Arafat đã và đang lên tiếng phản đối, người ta đã báo cáo về một số trong những buổi ăn mừng tại Bờ Tây, Dải Gaza và Đông Jerusalem—những phóng viên đã quay lại được cảnh 3.000 người Palestine đang nhảy múa trên đường phố và phân phát kẹo ở Nablus mặc kệ những chú ý của PA rằng họ không thể đảm bảo sự bảo vệ an toàn và đáng tin cậy của những nhà báo tác nghiệp tại đây. Các sự kiện tương tự cũng ra mắt tại Amman, Jordan, nơi có nhiều người gốc Palestine.[180] Giống như tại Hoa Kỳ, vụ tấn công đã làm ngày càng tăng căng thẳng mệt mỏi Một trong những nước Hồi giáo và những nước khác.[181]
Nghị quyết 1368 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã lên án vụ tấn công, và bày tỏ sự sẵn sàng sẵn sàng sẵn sàng tiến trình thiết yếu nhằm mục đích đáp trả và đấu tranh với mọi quy mô khủng bố theo như Hiến chương của tớ.[182] Nhiều nước đã đưa ra những luật chống khủng bố và đóng băng những tài khoản ngân hàng nhà nước nghi là có dính líu tới al-Qaeda.[183][184] Các cơ quan hành pháp và tình báo ở một số trong những nước đã bắt giữ những tên khủng bố bị tình nghi.[185][186]
Thủ tướng Anh Tony Blair cho biết thêm thêm nước Anh "sát cánh" cùng với Hoa Kỳ.[187] Một vài ngày sau đó, Blair đã bay tới Washington để xác định sự đoàn kết của Anh với Hoa Kỳ. Trong một bài phát biểu trước Quốc hội chín ngày sau vụ tấn công, khi đó Blair đã tới dự với tư cách khách mời, Tổng thống Bush tuyên bố "Nước Mỹ không còn người bạn nào đích thực hơn Anh."[188] Sau đó, Thủ tướng Blair đã khởi đầu hai tháng ngoại giao lôi kéo quốc tế hành vi quân sự; ông đã tổ chức 54 cuộc phù phù hợp với những nhà lãnh đạo thế giới và đã di tán hơn 60.000 km.[189]
Vladimir Putin cùng vợ dự lễ tưởng niệm nạn nhân vụ tấn công 11/9 vào ngày 16 tháng 11 năm 2001
Hàng chục ngàn người đã tìm cách thoát khỏi Afghanistan sau vụ tấn công do lo sợ bị Hoa Kỳ đáp trả. Pakistan, đã là nơi ở của nhiều người Afghanistan tỵ nạn từ những cuộc xung đột trước đó, đã phải đóng cửa biên giới với Afghanistan vào ngày 17 tháng 9 năm 2001. Khoảng một tháng sau vụ tấn công, Hoa Kỳ đứng vị trí số 1 một liên minh quân sự quốc tế nhằm mục đích lật đổ lực lượng Taliban khỏi Afghanistan do đã che giấu cho al-Qaeda.[190] Mặc dù cơ quan ban ngành sở tại Pakistan ban đầu không tham gia vào khối liên minh với Hoa Kỳ chống lại Taliban, họ vấn được cho phép đổ bộ vào những địa thế căn cứ quân sự của tớ, và đã bắt giữ và chuyển giao cho Hoa Kỳ hơn 600 người bị tình nghi là thành viên của al-Qaeda.[191][192]
Hoa Kỳ đã dựng lên trại giam Vịnh Guantanamo nhằm mục đích giữ những tù binh được xác định là "binh sĩ địch phạm pháp". Tính hợp pháp của những trại giam này đã bị Liên minh châu Âu và những tổ chức nhân quyền đặt dấu hỏi.[193][194][195]
Vào ngày 25 tháng 9 năm 2001, Tổng thống thứ năm của Iran, Mohammad Khatami trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Anh Jack Straw đã nói: "Iran hoàn toàn hiểu được cảm hứng của người Mỹ về những cuộc tấn công khủng bố tại Tp New York và Washington vào ngày 11 tháng 9." Ông nói rằng tuy nhiên cơ quan ban ngành sở tại Mỹ dù đã không còn quan tâm tới những chiến dịch khủng bố tại Iran (từ năm 1979), người Iran vẫn có cảm nhận khác và đã bày tỏ sự đồng cảm với những mái ấm gia đình nạn nhân ở Mỹ trong thảm kịch tại hai thành phố này. Ông cũng nói rằng "Các quốc gia tránh việc bị trừng phạt, mà là những kẻ khủng bố." [196] Theo trang web của Radio Farda, khi tin tức về vụ tấn công được phát đi, một số trong những công dân Iran đã tụ tập trước cửa Đại sứ quán Thụy Sỹ tại Tehran, là cơ quan đại diện cho quyền lợi của Hoa Kỳ tại Iran, để bày tỏ sự cảm thông và một số trong những người dân còn thắp những ngọn nến để tỏ lòng tiếc thương. Bài viết này trên trang web của Radio Farda cũng cho biết thêm thêm vào năm 2011, vào ngày kỷ niệm vụ tấn công, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đăng tải một nội dung bài viết trên trang blog của Bộ, cảm ơn sự cảm thông của người dân Iran và nói rằng họ sẽ không quên lòng tốt của người Iran trong những ngày trở ngại vất vả ấy.[197] Sau vụ tấn công, cả Tổng thống[198][199] và Lãnh tụ Tối cao của Iran đã lên án vụ tấn công này. BBC và tạp chí Time đã xuất bản những tin bài về những buổi thắp nến tưởng niệm cho những nạn nhân vụ tấn công bởi những người dân dân Iran trên trang web của tớ.[200][201] Theo Politico Magazine, sau vụ tấn công, Sayyed Ali Khamenei, Lãnh tụ Tối cao Iran, đã tạm thời "ngừng câu khẩu hiệu 'Cái chết cho nước Mỹ' ở những buổi cầu nguyện Thứ Sáu".[202]
Có nhiều ý kiến xung quanh sự sụp đổ của toà tháp đôi, những cuộc tranh luận sôi nổi bàn về nguyên nhân của sự việc sụp đổ thu hút nhiều kỹ sư về cấu trúc, kiến trúc sư và những đơn vị hữu quan thuộc chính phủ nước nhà liên bang. Thiết kế của toà tháp đôi chứa được nhiều phát kiến mới khác với những tòa nhà chọc trời được xây dựng trước đó. Mặc dù lực va chạm khi máy bay phản lực đâm vào và những đám cháy bùng phát sau đó là trước đó chưa từng xảy ra trong lịch sử thảm hoạ ngành xây dựng, một số trong những kỹ sư tin quyết rằng những toà nhà chọc trời được xây dựng theo thiết kế truyền thống (như Empire State Building ở thành phố Tp New York và toà tháp đôi Petronas của Malaysia) sẽ chịu đựng tốt hơn trong một tình huống như vậy, có lẽ rằng vẫn hoàn toàn có thể tồn tại. Nếu lập luận trên là đúng, thì những toà nhà chọc trời khác có cùng một kiểu thiết kế với toà tháp đôi WTC (như Tháp Sears và Trung tâm John Hancock ở Chicago) đang bị rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn sụp đổ hoàn toàn tự nhiên hoặc vì một vài đám cháy nho nhỏ như Trung tâm thương mại thế giới số 7 cao 186 mét (610 feet) sụp đổ vào 5 giờ 20 chiều ngày 11 tháng 9 năm 2001 trong không đầy 7 giây và được người dẫn chương trình của kênh CBS Dan Rather nhận xét trong chương trình truyền hình trực tiếp là lần thứ 3 ngày ngày hôm nay, những vụ sụp đổ này (gồm có 3 vụ ngày hôm đó, WTC1 và WTC2 vào buổi sáng và WTC7 vào buổi chiều) trông rất giống những vụ nổ có trấn áp được thấy nhiều trên truyền hình khi người ta kích nổ những khối thuốc nổ được đặt đúng chuẩn từ trước để làm sập chúng.
Một cuộc điều tra cấp liên bang về bảo vệ an toàn và đáng tin cậy phòng cháy và kỹ thuật xây dựng được tiến hành bởi Học viện Định chuẩn và Kỹ thuật Quốc gia thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ, hoàn tất ngày 6 tháng 4 năm 2005, thanh tra về khu công trình xây dựng xây dựng, vật liệu và những điều kiện kỹ thuật đã góp thêm phần gây ra thảm hoạ WTC. Cuộc thanh tra được tiến hành nhằm mục đích phục vụ những tiềm năng sau:
- Cải thiện phương pháp thiết kế, xây dựng, bảo dưỡng và sử dụng những toà nhà.
Cải thiện dụng cụ và phương pháp hướng dẫn dành riêng cho những viên chức thuộc những ngành hiệu suất cao về bảo vệ an toàn và đáng tin cậy và công nghiệp.
Chỉnh sửa và xây dựng bộ luật, định chuẩn và thực hành phòng cháy chữa cháy.
Cải thiện An toàn công cộng.
Bản tường trình kết luận rằng kĩ năng chịu lửa của cấu trúc thép tòa tháp đôi đã mất tác dụng ngay lúc máy bay va chạm toà nhà, nếu điều này sẽ không xảy ra chắc như đinh tòa nhà vẫn còn trụ được. Hơn nữa, bản tường trình cũng xác định cầu thang của toà nhà đã không được gia cố đúng mức hầu hoàn toàn có thể đáp ứng lối thoát cho những người dân ở phía trên điểm va chạm.[203]
Nhiều người Mỹ nhận định rằng vụ tấn công khủng bố 11/9 "đã vĩnh viễn làm thay đổi thế giới": Nước Mỹ đang bị đặt trong rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn bị tấn công khủng bố mà trước đây đất nước này trước đó chưa từng bị. Hoa Kỳ tuyên chiến chống khủng bố với tiềm năng đem Osama bin Laden ra trước công lý và ngăn ngừa sự xuất hiện của những mạng lưới khủng bố khác. Các tiềm năng này sẽ được thực hiện bằng những phương tiện như cấm vận kinh tế tài chính và quân sự đối với những quốc gia được xem là dung dưỡng thành phần khủng bố, cùng lúc ngày càng tăng những giải pháp giám sát toàn cầu và chia sẻ thông tin tình báo. Liên minh quân sự do Hoa Kỳ đứng vị trí số 1 tiến hành tấn công Taliban tại Afghanistan. Cùng với Hoa Kỳ, những quốc gia khác đang phải đối phó với những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt khủng bố như Philippines và Indonesia cũng ngày càng tăng sự sẵn sàng sẵn sàng về mặt quân sự.[204][205] Tổng thống Bush cũng nhận được sự ủng hộ lớn của nhiều quốc gia trên thế giới, kể cả Nga (cũng trở nên khủng bố bởi những nhóm Hồi giáo cực đoan) và Trung Quốc, trong việc hợp tác chống khủng bố toàn cầu.
Nhiều nước khác, trong đó có Anh, Đức, Pháp, Trung Quốc, Nga, Indonesia, Pakistan, Jordan, Mauritius, Uganda và Zimbabwe thông qua luật "chống khủng bố" và cho đóng băng những tài khoản ngân hàng nhà nước của những doanh nghiệp hoặc thành viên bị tình nghi có liên quan đến al-Qaeda. Các cơ quan tình báo và thi hành pháp luật tại một số trong những quốc gia như Ý, Malaysia, Indonesia và Philippines bắt giữ nhiều nghi can khủng bố với mục tiêu đập tan những nhóm vũ trang trên toàn thế giới. Chiến dịch này dấy lên nhiều tranh cãi khi những người dân chỉ trích như Ủy ban Bill of Rights Defense nhận định rằng những hạn chế truyền thống trên những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt theo dõi của liên bang nay đã bị bãi bỏ bởi Đạo luật PATRIOT; những tổ chức quyền tự do công dân như American Civil Liberties Union (ACLU) và Liberty nhận định rằng một số trong những quyền con người đang bị rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn hủy bỏ. Hoa Kỳ cho thiết lập một trại giam tại vịnh Guantanamo, Cuba để cầm giữ những "binh sĩ thù địch phạm pháp". Tính hợp pháp của những trại giam này hiện giờ đang bị tra vấn bởi một số trong những quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu, Tổ chức những quốc gia châu Mỹ và Tổ chức Ân xá Quốc tế.
Tổng thống Barack Obama và những viên chức cao cấp Hoa Kỳ đang theo dõi diễn biến Chiến dịch Neptune Spear dẫn đến việc tiêu diệt Osama bin Laden ngày 2 tháng 5 năm 2011.
Bên trong nước Mỹ, Tổng thống Bush tiến hành một đợt tái cấu trúc cơ cấu tổ chức chính phủ nước nhà lớn số 1 trong lịch sử đương đại của đất nước này với quyết định thành lập Bộ An ninh Nội địa. Quốc hội thông qua đạo luật USA PATRIOT (Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism – Thống nhất và Củng cố nước Mỹ bằng phương pháp Cung ứng những Phương tiện Thích ứng Cần có để Ngăn chặn Khủng bố), lý giải rằng đạo luật này sẽ giúp dò tìm và truy tố những phần tử khủng bố và tội phạm khác trong tương lai.
Các nhóm bảo vệ quyền tự do của công dân phê phán đạo luật PATRIOT, nói rằng đạo luật này được cho phép những đơn vị thi hành pháp luật xâm phạm sự riêng tư của công dân và hạn chế quyền giám sát tư pháp trên những đơn vị thi hành pháp luật và trên công tác thao tác thu thập tin tình báo. Chính phủ Bush viện dẫn biến cố 11/9 như thể nguyên do để tiến hành một chiến dịch bí mật của Cơ quan An ninh Quốc gia nhằm mục đích "theo dõi những liên lạc bằng điện thoại và thư điện tử giữa Hoa Kỳ và nước ngoài mà không cần sự được cho phép của tòa án".
Biến cố 9/11 đã đem lại nhiều ủng hộ trong dư luận người Mỹ cho chủ trương cứng rắn của Tổng thống Bush. Sau ngày vụ khủng bố xảy ra, sự ủng hộ của dân chúng Mỹ và uy tín của Tổng thống Bush, đang từ ở mức trung bình trên 50% dân chúng Mỹ ủng hộ, bỗng vọt lên ở mức cao trên 90%, đây là mức uy tín cao nhất trong lịch sử của dân chúng Mỹ dành riêng cho một vị tổng thống. Tuy nhiên, chỉ số uy tín này đã giảm đáng kể, khi thu-chi ngân sách bị thâm hụt nghiêm trọng và quân đội Mỹ sa lầy và thất bại trong việc bình định tại Iraq, đến năm 2005, mức ủng hộ của dân chúng dành riêng cho TT Bush có những lúc xuống còn 34%. Chính sách cứng rắn của Mỹ, tuy nhiên vì quyền lợi chung là chống khủng bố nhưng đã tạo hình ảnh xấu và đã gây xích míc với đồng minh. Lần đầu tiên, những đồng minh then chốt của Mỹ trong khối NATO xích míc với Mỹ rất nóng bức và tìm cách tạo 1 thế đối trọng khác trong khu vực. Hoa Kỳ nhận thức rõ điều này và đã khởi đầu có những điều chỉnh trong những chủ trương ngoại giao.
One World Trade Center đang được xây dựng, 3 tháng 8 năm 2012.
Ngay sau khi xảy ra vụ tấn công, Thị trưởng Tp New York, Rudy Giuliani, tuyên bố, "Chúng ta sẽ xây dựng lại. Từ biến cố này tất cả chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ và tự tin hơn bao giờ hết, mạnh mẽ và tự tin hơn về chính trị, mạnh mẽ và tự tin hơn về kinh tế tài chính. Đường chân trời sẽ được hàn gắn lại."[206] Đến tháng 5 năm 2002, đống đổ nát được dọn sạch,[207] tuy vẫn có những lời chỉ trích rằng nỗ lực không tương xứng với ngân quỹ khổng lồ dành riêng cho công tác thao tác này.[208][209]
Khu vực bị hư hại của Lầu Năm Góc đã được tái thiết chỉ một năm sau khi bị tấn công.[210]
Ngay tại địa điểm của những tòa nhà đổ nát, người ta xây dựng những kiến trúc mới. Tại địa điểm trước là tòa nhà số 7 của WTC nay là tòa cao ốc văn phòng hoàn tất vào ngày 23 tháng 5 năm 2006. One World Trade Center (1 WTC) được xây dựng có độ cao 1,776 ft (541 m) tương ứng với năm nước Mỹ giành độc lập (năm 1776), trở thành tòa nhà cao nhất Tây Bán Cầu, và là cao ốc cao thứ ba trên thế giới.[211][212] Đến tháng 11 năm 2014, khu công trình xây dựng này chính thức đi vào hoạt động và sinh hoạt giải trí. Tòa nhà Four World Trade Center (4 WTC) đã được khai trương mở bán vào ngày 13 tháng 11 năm 2013, còn Three World Trade Center (3 WTC) được khánh thành vào ngày 11 tháng 6 năm 2022.
Trong những ngày sau khi xảy ra vụ tấn công, nhiều buổi tưởng niệm và canh thức được tổ chức trên khắp thế giới.[213][214][215] Còn ngay tại Bình địa, ảnh của những nạn nhân xuất hiện khắp mọi chỗ. Một người xuất hiện ở đó thuật lại rằng "không còn cách nào tránh khỏi những khuôn mặt của những nạn nhân vô tội. Ảnh của tớ hiện hữu khắp mọi nơi, tại trạm điện thoại, đính vào trụ đèn đường, trên tường trạm xe điện ngầm. Mọi thứ ở đây khiến tôi liên tưởng đến một đám tang vĩ đại, mọi người buồn bã và lặng lẽ, nhưng rất thân ái với nhau. Trước đó, Tp New York cho tôi cảm hứng lạnh lẽo, nhưng giờ đây mọi người tìm đến giúp sức lẫn nhau."[216]
Hai cột sáng biểu trưng cho Tòa Tháp Đôi
Tại Lầu Năm Góc, khu tưởng niệm được khánh thành ngày 11 tháng 9 năm 2008,[217] với một khu dã ngoại khu vui chơi vui chơi công viên thoáng đãng có 184 chiếc ghế dài khuynh hướng về Lầu Năm Góc.[218] Sau khi được sửa chữa trong năm 2001-2002, người ta xây dựng một nhà nguyện và một tượng đài ngay tại địa điểm chuyến bay 77 đâm xuống tòa nhà.[219]
Thiết kế cho Đài tưởng niệm Quốc gia Chuyến bay 93 được gọi là Crescent of Embrace gây ra tranh cãi vì thiết kế một hình trăng lưỡi liềm (crescent) lớn red color hướng tới Mecca. Do áp lực của công chúng, người ta cho biết thêm thêm đài tưởng niệm này sẽ được thiết kế lại để tránh sự nhầm lẫn với biểu trưng của Hồi giáo.
Bản thiết kế của Michael Arad cho đài tưởng niệm Reflecting Absence được tuyển chọn vào tháng 8 năm 2006 qua một cuộc thi, với hai hồ phản chiếu đặt tại chân của hai tòa tháp, xung quanh bởi tên của những nạn nhân ghi chìm dưới đất.[220]
Bên cạnh việc xây dựng những đài tưởng niệm, một số trong những người dân thân trong gia đình và bạn bè của những nạn nhân vụ tấn công ngày 11 tháng 9 thành lập quỹ tưởng niệm, quỹ học bổng và những chương trình từ thiện nhằm mục đích tôn vinh những người dân thân trong gia đình yêu đã mất.
Hiện trường, nơi trước kia tọa lạc Tháp đôi tại Tp New York nay được gọi là Ground Zero (Khu vực số không), nơi đây đã tiến hành xây cất tòa nhà One World Trade Center cao 541 m và 3 tòa nhà chọc trời được xây trên một hình bán nguyệt xung quanh khu tưởng niệm những nạn nhân trong vụ khủng bố, khu công trình xây dựng hoàn thành xong vào năm 2014.
Vở kịch "The Guys" của Anne Nelson khuynh hướng về phía hồi ức và cảm xúc của một người sống sót, một sĩ quan thuộc lực lượng cứu hoả, một nhà văn đã tìm đến để giúp anh viết những bài điếu văn dành riêng cho những đồng đội đã thiệt mạng trong thảm họa. Vở kịch được công diễn lần đầu vào ngày 4 tháng 12 năm 2001.
Extremely Loud and Incredibly Close, tiểu thuyết của Jonathan Safran Foer xuất bản năm 2005, là một trong những tác phẩm đầu tiên viết về vụ khủng bố. Cuốn sách được dẫn dắt theo lời kể của một cậu bé chín tuổi, Oskar Schell, cha của cậu đang ở trên tầng cao của Trung tâm Thương mại Thế giới khi hai chiếc máy bay phản lực đâm vào toà tháp đôi. Để kìm chế nỗi buồn khôn nguôi và đè nén những tưởng tượng kinh hoàng về thảm họa mà cha cậu phải gánh chịu, Oskar dấn mình vào một cuộc phiêu lưu trong tâm trí để truy tìm ra điều mà cậu kỳ vọng là sự việc bí mật của cha cậu. Trong cuộc phiêu lưu của trí tưởng tượng này Oskar vượt qua những nỗi sợ hãi vô địa thế căn cứ và an ủi nhiều linh hồn đau thương.
Tác phẩm điện ảnh của Oliver Stone, Trung tâm Thương mại Thế giới, là câu truyện kể về hai nhân viên cấp dưới thuộc Cơ quan quản lý cảng biển, John McLoughlin (Nicolas Cage) và Will Jimeno (Michael Pena), là những người dân tham gia vào công tác thao tác cứu hộ cứu nạn sau cùng còn sống sót và được toán cứu hộ cứu nạn đem ra khỏi khu bình địa (ground zero). Cuốn phim được trình bày như thể một câu truyện cảm động về những dân cư thông thường của thành phố Tp New York tìm cách giúp sức lẫn nhau ngay giữa một cơn thảm họa kinh khủng. Cuốn phim được khởi đầu trình chiếu trên toàn quốc (Hoa Kỳ) ngày 9 tháng 8 năm 2006.
- Bối cảnh lịch sử Sự kiện 11 tháng 9
Chuyến bay 93 của United Airlines
Todd Beamer
Khủng bố
Tháp Tự do
Ủy ban Quốc gia về vụ Khủng bố tại Hoa Kỳ (Ủy ban 11/9)
Thomas Kean, quản trị của Ủy ban 11/9
Đài kỷ niệm Trung tâm Thương mại Quốc tế
Trung tâm Thương mại Quốc tế số 7
Bản báo cáo của Ủy ban 11/9
Các giả thuyết về âm mưu 11 tháng 9
Phong trào đòi sự thật về vụ 11 tháng 9
^ Những tên không tặc khởi đầu cuộc tấn công đầu tiên lúc 8:14 sáng, khi một nhóm 5 người chiếm quyền điều khiển Chuyến bay 11. Sau đó, chúng lái chiếc máy bay đó đâm vào tòa tháp Bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới lúc 8:46 sáng, đánh dấu sự sụp đổ đầu tiên trong cuộc khủng bố. ^ Chiếc máy bay thứ 4 và cũng là chiếc ở đầu cuối bị không tặc trong cuộc khủng bố đã rơi xuống một cánh đồng ở Pennsylvania lúc 10:03 sáng, kết thúc hoàn toàn vụ tấn công, vì tất cả những kẻ không tặc đều đã chết và tất cả những máy bay bị tấn công đều bị phá hủy. Tuy nhiên, thiệt hại do không tặc gây ra vẫn tiếp tục khi tòa tháp Bắc vẫn bốc cháy trong 25 phút nữa, cho tới lúc sụp đổ lúc 10:28 sáng. ^ Cách gọi "9/11" được phát âm trong tiếng Anh là "nine eleven". Dấu gạch chéo tránh việc phải phát âm.
^ “Accused 9/11 mastermind open to role in victims' lawsuit if not executed”. Reuters. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2022. ^ a b “Bin Laden claims responsibility for 9/11”. CBC News. ngày 29 tháng 10 năm 2004. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. Al-Qaeda leader Osama bin Laden appeared in a new message aired on an Arabic TV station Friday night, for the first time claiming direct responsibility for the 2001 attacks against the United States. ^ Commins, David (2009). The Wahhabi Mission and Saudi Arabia. I.B.Tauris. tr. 172. ^ Moghadam, Assaf (2008). The Globalization of Martyrdom: Al Qaeda, Salafi Jihad, and the Diffusion of Suicide Attacks. Johns Hopkins University. tr. 48. ISBN 978-0-8018-9055-0. ^ Livesey, Bruce (ngày 25 tháng 1 năm 2005). “Special Reports – The Salafist Movement: Al Qaeda's New Front”. PBS Frontline. WGBH educational foundation. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2011.Geltzer, Joshua A. (2011). US Counter-Terrorism Strategy and al-Qaeda: Signalling and the Terrorist World-View . Routledge. tr. 83. ISBN 978-0415664523. ^ Wright (2006), tr. 79.Lỗi sfnp: không còn tiềm năng: CITEREFWright2006 (trợ giúp) ^ “How much did the September 11 terrorist attack cost America?”. Institute for the Analysis of Global Security. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2014. ^ a b Matthew J. Morgan (ngày 4 tháng 8 năm 2009). The Impact of 9/11 on Politics and War: The Day that Changed Everything?. Palgrave Macmillan. tr. 222. ISBN 978-0-230-60763-7. ^ “Deadliest incidents resulting in the deaths of 8 or more firefighters”. National Fire Protection Association. ^ “Deadliest Days in Law Enforcement History”. National Law Enforcement Officers Memorial Fund. Bản gốc tàng trữ ngày 13 tháng 2 năm 2014. ^ “Congressional Record, Vol. 148, No. 76” (PDF). Government Printing Office. ngày 11 tháng 6 năm 2002. tr. H3312. Mr. Hefley: That fateful Tuesday we lost 72 police officers, the largest single loss of law enforcement personnel in a single day in the history of our country. ^ Moore, Jack (ngày 3 tháng 11 năm 2014). “World Trade Center Re-opens as Tallest Building in America”. onewtc.com. Bản gốc tàng trữ ngày 4 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2015. ^ Smith, Aaron (ngày 3 tháng 11 năm 2014). “One World Trade Center opens today”. CNN. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2014. ^ “Al-Qaeda's origins and links”. BBC News Online. ngày 20 tháng 7 năm 2004. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Gunaratna (2002), tr. 23–33.Lỗi sfnp: không còn tiềm năng: CITEREFGunaratna2002 (trợ giúp) ^ “Bin Laden's fatwā (1996)”. PBS. Bản gốc tàng trữ ngày 31 tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. ^ “Al Qaeda's Second Fatwa”. PBS NewsHour. Public Broadcasting Service. Bản gốc tàng trữ ngày 28 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. ^ “Bin Laden claims responsibility for 9/11”. CBC News. ngày 29 tháng 10 năm 2004. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. Al-Qaeda leader Osama bin Laden appeared in a new message aired on an Arabic TV station Friday night, for the first time claiming direct responsibility for the 2001 attacks against the United States. ^ “Pakistan inquiry orders Bin Laden family to remain”. BBC News Online. ngày 6 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “Full transcript of bin Laden's speech”. Al Jazeera. ngày 2 tháng 11 năm 2004. Bản gốc tàng trữ ngày 13 tháng 6 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “Pakistan to Demand Taliban Give Up Bin Laden as Iran Seals Afghan Border”. Fox News Channel. ngày 16 tháng 9 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 23 tháng 5 năm 2010. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “Bin Laden on tape: Attacks 'benefited Islam greatly'”. CNN. ngày 14 tháng 12 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 27 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2013. Reveling in the details of the fatal attacks, bin Laden brags in Arabic that he knew about them beforehand and says the destruction went beyond his hopes. He says the attacks "benefited Islam greatly". ^ “Transcript: Bin Laden video excerpts”. BBC News Online. ngày 27 tháng 12 năm 2001. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “We left out nuclear targets, for now”. The Guardian. London. ngày 4 tháng 3 năm 2003. Bản gốc tàng trữ ngày 23 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. Yosri Fouda of the Arabic television channel al-Jazeera is the only journalist to have interviewed Khalid Sheikh Mohammed, the al-Qaeda military commander arrested the weekend. Here he describes the two-day encounter with him and his fellow organiser of September 11, Ramzi bin al- Shibh:... Summoning every thread of experience and courage, I looked Khalid in the eye and asked: 'Did you do it?' The reference to September 11 was implicit. Khalid responded with little fanfare: 'I am the head of the al-Qaeda military committee,' he began, 'and Ramzi is the coordinator of the Holy Tuesday operation. And yes, we did it.' ^ Leonard, Tom; Spillius, Alex (ngày 10 tháng 10 năm 2008). “Alleged 9/11 mastermind wants to confess to plot”. The Daily Telegraph. London. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ a b “September 11 suspect 'confesses'”. Al Jazeera. ngày 15 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ 9/11 Commission Report (2004), p. 147. ^ “White House power grabs”. The Washington Times. ngày 26 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Van Voris, Bob; Hurtado, Patricia (ngày 4 tháng 4 năm 2011). “Khalid Sheikh Mohammed Terror Indictment Unsealed, Dismissed”. Bloomberg BusinessWeek. Bản gốc tàng trữ ngày 17 tháng 4 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Shannon, Elaine; Weisskopf, Michael (ngày 24 tháng 3 năm 2003). “Khalid Sheikh Mohammed Names Names”. Time. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Nichols, Michelle (ngày 8 tháng 5 năm 2008). “US judge orders CIA to turn over 'torture' memo-ACLU”. Reuters. Bản gốc tàng trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “Khalid Sheikh Mohammed 'asked to design' vacuum cleaner”. BBC News Online. ngày 11 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2022. ^ “Key 9/11 suspect 'admits guilt'”. BBC News Online. ngày 15 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012. ^ “Accused 9/11 mastermind open to role in victims' lawsuit if not executed”. Reuters. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2022. ^ a b c 9/11 Commission Report, pp. 4–14. ^ a b “The Attack Looms”. 9/11 Commission Report. National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States. 2004. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. ^ Hãy xem ví dụ bản tin của CNN: “Look back how September 11 unfolded - CNN Video”. CNN. ^ Jones, Jonathan. “The 9/11 attack seen from space – an image of impotence”. The Guardian. Bản gốc tàng trữ ngày 12 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 13 tháng 9 năm 2022. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “Flight Path Study – American Airlines Flight 11” (PDF). National Transportation Safety Board. 19 tháng 2 năm 2002. ^ “Flight Path Study – United Airlines Flight 175” (PDF). National Transportation Safety Board. 19 tháng 2 năm 2002. ^ “Flight Path Study – American Airlines Flight 77” (PDF). National Transportation Safety Board. 19 tháng 2 năm 2002. ^ Snyder, David (19 tháng 4 năm 2002). “Families Hear Flight 93's Final Moments”. The Washington Post. Bản gốc tàng trữ ngày 2 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2013. ^ “Text of Flight 93 Recording”. Fox News. 12 tháng 4 năm 2006. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2013. ^ “The Flight 93 Story”. National Park Service. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2011. ^ McKinnon, Jim (ngày 16 tháng 9 năm 2001). “The phone line from Flight 93 was still open when a GTE operator heard Todd Beamer say: 'Are you guys ready? Let's roll'”. Pittsburgh Post-Gazette. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2011. ^ “Relatives wait for news as rescuers dig”. CNN. ngày 13 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2013. ^ Summers and Swan (2011), pp. 58, 463n, 476n. ^ Wilgoren, Jodi and Edward Wong (ngày 13 tháng 9 năm 2001). “On Doomed Flight, Passengers Vowed To Perish Fighting”. The Tp New York Times. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. ^ Serrano, Richard A. (ngày 11 tháng 4 năm 2006). “Moussaoui Jury Hears the Panic From 9/11”. Los Angeles Times. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. ^ Goo, Sara Kehaulani; Eggen, Dan (ngày 28 tháng 1 năm 2004). “Hijackers used Mace, knives to take over airplanes”. San Francisco Chronicle. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2013. ^ Ahlers, Mike M. (ngày 27 tháng 1 năm 2004). “9/11 panel: Hijackers may have had utility knives”. CBS News. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. ^ “Encore Presentation: Barbara Olson Remembered”. Larry King Live. CNN. ngày 6 tháng 1 năm 2002. Truy cập ngày một tháng 9 năm 2011. ^ “National Commission Upon Terrorist Attacks in the United States”. National Commission Upon Terrorist Attacks in the United States. ngày 27 tháng 1 năm 2004. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2008. ^ Summers and Swan (2011), p. 343. ^ a b c Miller, Bill (ngày một tháng 5 năm 2002). “Skyscraper Protection Might Not Be Feasible, Federal Engineers Say”. Orlando Sentinel. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2013. ^ World Trade Center Building Performance Study, Ch. 5 WTC 7 – section 5.5.4 ^ Final Report on the Collapse of World Trade Center Building 7, p. xxxvii. ^ “Flight 77, Video 2”. Judicial Watch. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012. ^ “Chapter 1: "We have some planes"” (PDF). 9/11 Commission Report. ngày 22 tháng 7 năm 2004. ^ “Profiles of 9/11 – About 9/11”. The Biography Channel. A&E Television Networks. Bản gốc tàng trữ ngày 22 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Miller, Mark (ngày 26 tháng 8 năm 2002). “Three hours that shook America: A chronology of chaos”. Broadcasting & Cable. Reed Business Information. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Adams, Marilyn; Levin, Alan and Morrison, Blake (ngày 13 tháng 8 năm 2002). “Part II: No one was sure if hijackers were on board”. USA Today. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link) ^ Fouda and Fielding (2004), pp. 158–9. ^ a b Summers and Swan (2011), p. 323. ^ “Al-Qaeda 'plotted nuclear attacks'”. BBC News. ngày 8 tháng 9 năm 2002. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Winnipegger heads to NY for 9/11 memorial”. CBC News. ngày 9 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2013. A total of 2,996 people died: 19 hijackers and 2,977 victims. ^ a b “Accused 9/11 plotter Khalid Sheikh Mohammed faces Tp New York trial”. CNN. ngày 13 tháng 11 năm 2009. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “First video of Pentagon 9/11 attack released”. CNN. ngày 16 tháng 5 năm 2006. Bản gốc tàng trữ ngày 24 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ Stone, Andrea (ngày 20 tháng 8 năm 2002). “Military's aid and comfort ease 9/11 survivors' burden”. USA Today. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ September 11 Memorial Lưu trữ 2022-03-26 tại Wayback Machine ^ Beveridge, Andrew. “9/11/01-02: A Demographic Portrait of the Victims In 10048”. Gotham Gazette. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ U.S. Department of State. “A list of the countries whose citizens died as a result of the attacks on ngày 11 tháng 9 năm 2001” (PDF). U.S. Department of State, Office of International Information Programs. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2022. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)Quản lý CS1: URL hỏng (link) ^ “National Commission on Terrorist Attacks upon the United States”. U.S. Congress. ngày 21 tháng 8 năm 2004. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2006. ^ Goldberg et al., pp. 208–212. ^ “ngày 11 tháng 9 năm 2001 Pentagon Victims”. patriotresource.com. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2022. ^ “Remembering the Lost”. Timothy J. Maude, Lieutenant General, United States Army. Arlington National Cemetery. ngày 22 tháng 9 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 23 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2001. ^ a b c Sunder (2005), p. 48. ^ National Commission on Terrorist Attacks (ngày 22 tháng 7 năm 2004). The 9/11 Commission Report (first edition) (PDF). W. W. Norton & Company. tr. 294. ISBN 0-393-32671-3. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 18 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2014. ^ Sunder (2005), p. 46. ^ Cauchon, Dennis; Moore, Martha (ngày 2 tháng 9 năm 2002). “Desperation forced a horrific decision”. USATODAY. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Paltrow, Scot. “Could Helicopters Have Saved People From the Top of the Trade Center?”. The Wall Street Journal. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2022. ^ “Poor Info Hindered 9/11 Rescue”. CBS News. ngày 18 tháng 5 năm 2004. Bản gốc tàng trữ ngày 25 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “THE UNOFFICIAL HOME PAGE OF FDNY”. ^ “Post-9/11 report recommends police, fire response changes”. USA Today. Associated Press. ngày 19 tháng 8 năm 2002. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Police back on day-to-day beat after 9/11 nightmare”. CNN. ngày 21 tháng 7 năm 2002. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2013. ^ “EMT & Paramedics”. Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 2 năm 2022. Truy cập ngày 13 tháng 9 năm 2022. ^ “Cantor rebuilds after 9/11 losses”. BBC. ngày 4 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Marsh & McLennan Companies 9/11 Memorial”. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2011. ^ “Milestones of Marsh & McLennan Companies”. Bản gốc tàng trữ ngày 26 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2011. ^ Siegel, Aaron (ngày 11 tháng 9 năm 2007). “Industry honors fallen on 9/11 anniversary”. InvestmentNews. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Averill (2005), chapter "Occupant Behavior, Egress, and Emergency Communications", pp ?? ^ Dwyer and Flynn (2005), p. 266. ^ Dwyer, Jim; và đồng nghiệp (ngày 26 tháng 5 năm 2002). “Last Words the Trade Center; Fighting to Live as the Towers Die”. Tp New York Times. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Alleged 9/11 Plotters Face Trial Blocks From WTC Site”. WIBW. ngày 13 tháng 11 năm 2009. Bản gốc tàng trữ ngày 25 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2013. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “American Airlines Flight 11”. CNN. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “United Airlines Flight 175”. CNN. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Pentagon”. CNN. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “American Airlines Flight 77”. CNN. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Roddy, Dennis B. (tháng 10 năm 2001). “Flight 93: Forty lives, one destiny”. Pittsburgh Post-Gazette. Bản gốc tàng trữ ngày 25 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “Source: Hijacking suspects linked to Afghanistan”. CNN. ngày 30 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Ground Zero Forensic Work Ends”. CBS News. ngày 23 tháng 2 năm 2005. Bản gốc tàng trữ ngày 25 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ Andrade, Mariano (ngày 25 tháng 8 năm 2011). “Scientists still struggle to identify 9/11 remains”. Discovery News. Agence France Presse. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2011. ^ Lemre, Jonathan (ngày 24 tháng 8 năm 2011). “Remains of WTC worker Ernest James, 40, ID'd ten years after 9/11”. Tp New York Daily News. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012. ^ a b Cuza, Bobby (ngày 11 tháng 6 năm 2011). “9/11 A Decade Later: DNA Matching Efforts To Continue At WTC Site”. NY1. Bản gốc tàng trữ ngày 20 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2011. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “Mom of 9/11 victim: Identified remains 'finally put everything to rest'”. CNN. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2015. ^ a b “World Trade Center Building Performance Study”. FEMA. tháng 5 năm 2002. Bản gốc tàng trữ Tháng 9 18, 2010. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |ngày tàng trữ= (trợ giúp) ^ a b Summers and Swan (2011), p. 75. ^ Chaban, Matt (ngày 9 tháng 2 năm 2011). “130 Liberty Finally Gone from Ground Zero”. The Tp New York Observer. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012. ^ World Trade Center Building Performance Study – Bankers Trust Building, pp ?? ^ “The Deutsche Bank Building 130 Liberty Street”. Lower Manhattan Construction Command Center. Bản gốc tàng trữ ngày 26 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. ^ “Lower Manhattan – Fiterman Hall”. LowerManhattan.info. ngày một tháng 7 năm 2007. Bản gốc tàng trữ Tháng 5 22, 2010. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |ngày tàng trữ= (trợ giúp) ^ “Verizon Building Restoration”. Tp New York Construction (McGraw Hill). Bản gốc tàng trữ Tháng 5 22, 2010. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2011. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |ngày tàng trữ= (trợ giúp) ^ World Trade Center Building Performance Study – Peripheral Buildings, pp. ?? ^ Bloomfield, Larry (ngày một tháng 10 năm 2001). “Tp New York broadcasters rebuild”. Broadcast Engineering. Bản gốc tàng trữ ngày 4 tháng 6 năm 2008. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ The Pentagon Building Performance Report, pp. ?? ^ Flight Path Study – American Airlines Flight 77, pp. ?? ^ American Airlines Flight 77 FDR Report, pp. ?? ^ a b Goldberg (2007), p. 17. ^ Maclean, John N (ngày một tháng 6 năm 2008). “America Under Attack: A chronicle of chaos and heroism the Pentagon”. The Washington Post. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ a b McKinsey Report, "Emergency Medical Service response", pp. ?? ^ a b McKinsey Report, "Executive Summary", pp. ?? ^ McKinsey Report, Exhibit 7, "Fire Apparatus Deployment on September 11" ^ a b Alavosius and Rodriquez (2005), pp. 666–680. ^ McKinsey Report, "NYPD", pp. ?? ^ “Ceremony closes 'Ground Zero' cleanup”. CNN. ngày 30 tháng 5 năm 2002. Bản gốc tàng trữ ngày một tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2013. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ Watson, Dale L. (6 tháng 2 năm 2002). “The Terrorist Threat Confronting the United States”. Federal Bureau of Investigation. United States Department of Justice. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2002. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2008. ^ “The FBI releases 19 photographs of individuals believed to be the hijackers of the four airliners that crashed on September 11, 01”. Federal Bureau of Investigation. United States Department of Justice. 27 tháng 9 năm 2001. Lưu trữ bản gốc ngày một tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2008. ^ Johnston, David (9 tháng 9 năm 2003). “TWO YEARS LATER: 9/11 TACTICS; Official Says Qaeda Recruited Saudi Hijackers to Strain Ties”. The Tp New York Times. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2008. ^ Clayton, Mark (30 tháng 10 năm 2003). “Reading into the mind of a terrorist”. Christian Science Monitor. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2007. ^ “9/11 panel: Al Qaeda planned to hijack 10 planes”. CNN. 17 tháng 6 năm 2004. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2008. ^ a b “Saga of Dr. Zawahri Sheds Light On the Roots of al Qaeda Terror”. The Wall Street Journal. 2 tháng 7 năm 2002. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 12 năm 2005. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2008. ^ “Tenth Public Hearing, Testimony of Louis Freeh”. 9/11 Commission. 13 tháng 4 năm 2004. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2008. ^ “Jihad Against Jews and Crusaders: World Islamic Front Statement”. ngày 23 tháng 2 năm 1998. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2006. ^ Feinberg, Kenneth (tháng 6 năm 2012). Who Gets What: Fair Compensation after Tragedy and Financial Upheaval. Tp New York City: PublicAffairs. ISBN 9781586489779. ^ Feinberg, Kenneth. What is Life Worth?: The Unprecedented Effort to Compensate the Victims of 9/11 (2005), Perseus Books Group. ^ a b c d “We Have Some Planes” (PDF). The 911 Commission Report. 911 Commission. tr. 20–42. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011. ^ “Cheney: Order To Shoot Down Hijacked 9/11 Planes 'Necessary'”. Fox News. ngày 4 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011. ^ Schrader, Esther (ngày 18 tháng 6 năm 2004). “Cheney Gave Order to Shoot Down Jets”. Los Angeles Times. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011. ^ Greer, Gordon (2005). What Price Security?. iUniverse, Inc. tr. 73. ISBN 0-595-35792-X. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2022. ^ Hendrix, Steve (ngày 8 tháng 9 năm 2011). “F-16 pilot was ready to give her life on Sept. 11”. The Washington Post. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011. ^ Flight Data Center (ngày 13 tháng 4 năm 2007). “NOTAMs/Flight Restrictions in Effect on 9/13/01” (PDF). Federal Bureau of Investigation. tr. 15ff. ^ a b “Wartime”. National Commission on Terrorists Attacks upon the United States. U.S. Congress. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ “Actions taken following September 11 terrorist attacks” (Thông cáo báo chí). Transport Canada. ngày 11 tháng 12 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 15 tháng 4 năm 2002. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Stein, Howard F. (2003). “Days of Awe: ngày 11 tháng 9 năm 2001 and its Cultural Psychodynamics”. Journal for the Psychoanalysis of Culture and Society. Columbus, OH: Ohio State University Press. 8 (2): 187–199. doi:10.1353/psy.2003.0047. ^ “Asthma Rates Up Among Ground Zero Workers”. CBS News. Associated Press. 10 tháng 9 năm 2009. Bản gốc tàng trữ ngày 12 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2013. ^ Glynn, Simone A.; Busch, MP; Schreiber, GB; Murphy, EL; Wright, DJ; Tu, Y; Kleinman, SH; Nhlbi Reds Study, Group (2003). “Effect of a National Disaster on Blood Supply and Safety: The September 11 Experience”. Journal of the American Medical Association. 289 (17): 2246–2253. doi:10.1001/jama.289.17.2246. PMID 12734136. ^ “Red Cross Woes”. PBS. ngày 19 tháng 12 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2011. ^ Coates, S.; Schechter, D. (2004). “Preschoolers' traumatic stress post-9/11: Relational and developmental perspectives”. Psychiatric Clinics of North America. 27 (3): 473–489. doi:10.1016/j.psc.2004.03.006. PMID 15325488. ^ Schechter DS, Coates SW, First E (2002). Observations of acute reactions of young children and their families to the World Trade Center attacks. Journal of ZERO-TO-THREE: National Center for Infants, Toddlers, and Families, 22(3), 9–13. ^ Coates SW, Rosenthal J, Schechter DS—Eds. (2003). September 11: Trauma and Human Bonds. Tp New York: Taylor and Francis, Inc. ^ Klein, T. P.; Devoe, E. R.; Miranda-Julian, C.; Linas, K. (2009). “Young children's responses to September 11th: The Tp New York City experience”. Infant Mental Health Journal. 30: 1. doi:10.1002/imhj.20200. ^ “Presidential Approval Ratings – George W. Bush”. Gallup. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Pooley, Eric (ngày 31 tháng 12 năm 2001). “Mayor of the World”. Person of the Year 2001. Time Magazine. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Barrett, Devlin (ngày 23 tháng 12 năm 2003). “9/11 Fund Deadline Passes”. CBS News. Bản gốc tàng trữ ngày 26 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “'Shadow Government' News To Congress”. CBS News. ngày 2 tháng 3 năm 2002. Bản gốc tàng trữ ngày 5 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “The USA PATRIOT Act: Preserving Life and Liberty”. United States Department of Justice. Bản gốc tàng trữ ngày 2 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “Uncle Sam Asks: "What The Hell Is Going On Here?" in New ACLU Print and Radio Advertisements” (Thông cáo báo chí). American Civil Liberties Union. ngày 3 tháng 9 năm 2003. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012. ^ Eggen, Dan (ngày 30 tháng 9 năm 2004). “Key Part of Patriot Act Ruled Unconstitutional”. Washington Post. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “Federal judge rules 2 Patriot Act provisions unconstitutional”. CNN. ngày 26 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ VandeHei, Jim; Eggen, Dan (ngày 5 tháng 1 năm 2006). “Cheney Cites Justifications For Domestic Eavesdropping”. Washington Post. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Savage, Charlie, and Laura Poitras, "How a Court Secretly Evolved, Extending U.S. Spies' Reach", Tp New York Times, ngày 11 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2014. ^ Freedman, Samuel G. (ngày 7 tháng 9 năm 2012). “Six Days After 9/11, Another Anniversary Worth Honoring”. The Tp New York Times. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2015. ^ “Tp New York City Commission on Human Rights”. Nyc.gov. Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 2 năm 2004. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. ^ “Post-9/11, US policies created atmosphere of fear for South Asians”. The Indian Express. ngày 25 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2011. ^ a b “Hate crime reports up in wake of terrorist attacks”. CNN. ngày 17 tháng 9 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 27 tháng 11 năm 2005. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “Many minority groups were victims of hate crimes after 9-11”. Ball State University. ngày 9 tháng 10 năm 2003. Bản gốc tàng trữ ngày 11 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. ^ “American Backlash: Terrorist Bring War trang chủ in More Ways Than One” (PDF). SAALT. 2003. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 3 tháng 12 năm 2010. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. ^ Thayil, Jeet (ngày 12 tháng 10 năm 2001). “645 racial incidents reported in week after September 11”. India Abroad. Bản gốc tàng trữ ngày 11 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2022. ^ American Muslim Leaders. “Muslim Americans Condemn Attack”. ISNA. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Beaulieu, Dan (ngày 12 tháng 9 năm 2001). “Muslim groups around world condemn the killing of innocents”. Agence France Presse – English. ^ Davis, Joyce M. (ngày 13 tháng 9 năm 2001). “Muslims condemn attacks, insist Islam not violent against innocents”. Knight Ridder Washington Bureau. ^ Witham, Larry (ngày 12 tháng 9 năm 2001). “Muslim groups decry attacks; No cause justifies the 'immoral' act, U.S. councils say”. The Washington Times. ^ Hertzberg, Hendrik (ngày 11 tháng 9 năm 2006). “Lost love”. The New Yorker. Bản gốc tàng trữ Tháng 8 30, 2010. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |archivedate= (trợ giúp) ^ a b c “We Are All Americans: The World's Response to 9/11”. Mental Floss UK. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 2 năm 2013. ^ “Archived copy”. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2022.Quản lý CS1: bản tàng trữ là tiêu đề (link) ^ “Attacks draw mixed response in Mideast”. CNN. ngày 12 tháng 9 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 13 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ Whitaker, Brian (ngày 22 tháng 10 năm 2001). “Saddam Hussein offers sympathy in email to US”. The Guardian. London. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2010. ^ Summers, Anthony; Swan, Robbyn (2011). The Eleventh Day: The Full Story of 9/11 and Osama bin Laden. Tp New York: Ballantine Books. tr. 403. ISBN 978-1-4000-6659-9. ^ “The Kingdom and the Towers”. Vanity Fair. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Radler, Melissa (13 tháng 9 năm 2001). “Jewish leaders stress Palestinians' support of attacks”. Jerusalem Post. Bản gốc tàng trữ ngày 13 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2022. Về những lời chú ý của PA, xem Donaldson-Evans, Catherine (13 tháng 9 năm 2001). “Palestinian Officials Quash Pictures of Arab Celebrations”. Fox News. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2022. Về Jordan, xem Logan, Joseph (11 tháng 9 năm 2001). “Arab Street Cheers, Govts Lament U.S. Attacks”. Reuters. Bản gốc tàng trữ ngày 4 tháng 10 năm 2001. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2022. Một số ý kiến nhận định rằng những đoạn phim này thực chất quay cảnh một buổi ăn mừng từ trước đó của người Palestine trong Chiến tranh Vùng Vịnh, xem Mikkelson, David (9 tháng 3 năm 2008). “False Footaging”. Snopes. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2022. The video used on CNN was in fact shot on Tuesday, ngày 11 tháng 9 năm 2001, in East Jerusalem by a Reuters TV crew, not during the Persian Gulf conflict of 1990-91—a fact proved by its inclusion of comments from a Palestinian praising Osama Bin Laden (whose name was unlikely to have come up ten years earlier in connection with the invasion and liberation of Kuwait) as well as the appearance in the video of post-1991 automobiles. The person who made the claim quoted above has since recanted. ... The footage was real. It's a shame, in fact, that its provenance was doubted because the lives of journalists who have attempted to capture similar acts on video have been threatened. That this tape made it out all is a miracle. ^ “UK | Muslim community targets racial tension”. BBC News. ngày 19 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2012. ^ “Security Council Condemns, 'In Strongest Terms', Terrorist Attacks on the United States”. United Nations. ngày 12 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2006. The Security Council today, following what it called yesterday's "horrifying terrorist attacks" in Tp New York, Washington, D.C., and Pennsylvania, unequivocally condemned those acts, and expressed its deepest sympathy and condolences to the victims and their families and to the people and Government of the United States. ^ Hamilton, Stuart (ngày 24 tháng 8 năm 2002). “September 11, the Internet, and the effects on information provision in Libraries” (PDF). 68th IFLA Council and Conference. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “G8 counter-terrorism cooperation since September 11 backgrounder”. Site Internet du Sommet du G8 d'Evian. Bản gốc tàng trữ ngày 27 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Walsh, Courtney C (ngày 7 tháng 3 năm 2002). “Italian police explore Al Qaeda links in cyanide plot”. The Christian Science Monitor. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “SE Asia unites to smash militant cells”. CNN. ngày 8 tháng 5 năm 2002. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “Blair's statement in full”. BBC. ngày 11 tháng 9 năm 2001. ^ “President Declares "Freedom War with Fear"”. The White House. ngày 20 tháng 9 năm 2001. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2022. ^ “Tony Blair's allegiance to George Bush laid bare”. Evening Standard. ngày 27 tháng 10 năm 2007. ^ “U.S. President Bush's speech to United Nations”. CNN. ngày 10 tháng 11 năm 2001. Bản gốc tàng trữ ngày 15 tháng 6 năm 2006. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |archivedate= và |archive-date= (trợ giúp) ^ “Musharraf 'bullied' into supporting US war on terror”. Zee News. ngày 11 tháng 12 năm 2009. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Khan, Aamer Ahmed (ngày 4 tháng 5 năm 2005). “Pakistan and the 'key al-Qaeda' man”. BBC. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “Euro MPs urge Guantanamo closure”. BBC News. ngày 13 tháng 6 năm 2006. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ Mendez, Juan E. (ngày 13 tháng 3 năm 2002). “Detainees in Guantanamo Bay, Cuba; Request for Precautionary Measures, Inter-Am. C.H.R”. Đại học Minnesota. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ “USA: Release or fair trials for all remaining Guantánamo detainees”. Amnesty International. ngày 2 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2011. ^ P.I.R.I News Headlines (Tue 80/07/03 A.H.S). Trang chính thức của Văn phòng Tổng thống Iran. Trang web chính thức của Tổng thống Cộng hòa Hồi giáo Iran. 25 tháng 9 năm 2001. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. Trang và link gốc hiện không còn sẵn trực tuyến. (Trang chủ của trang web vào thời điểm này (Tiêu đề: Presidency of The Islamic Republic of Iran, The Official Site)) ^ تشکر وزارت خارجه آمریکا از همدردی ایرانیان با قربانیان ۱۱ سپتامبر. (Tiếng Ba Tư). Radio Farda. Chủ Nhật, ngày 11 tháng 9 năm 2011. (lịch Hijri Iran: ۱۳۹۰/۰۶/۲۰). Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. Truy cập và tàng trữ ngày 30 tháng 6 năm 2022. Bản dịch máy bởi Google Translate có sẵn tại đây. ^ Ynetnews News - Khatami slams bin Laden, defends Hizbullah. Ynetnews. 9 tháng 11 năm 2006. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. Truy cập và tàng trữ ngày 8 tháng 11 năm 2022; 18:31:08 UTC. ^ "Iran's President Says Muslims Reject bin Laden's 'Islam'". Iranian Students News Agency. 10 tháng 11 năm 2001 / 17:07. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. Truy cập và tàng trữ ngày 18 tháng 9 năm 2022, 15:45:04 UTC. ^ Corera, Gordon (ngày 25 tháng 9 năm 2006). “Iran's gulf of misunderstanding with US”. BBC News. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2010. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. ^ Iran mourns America's dead Time ^ 34 Years of Getting to No with Iran - POLITICO Magazine. Politico Magazine. Barbara Slavin. 19 tháng 11 năm 2013. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn. Liên kết tàng trữ vĩnh viễn tại WebCite. Truy cập vào tàng trữ ngày 4 tháng 7 năm 2022. ^ “Translating WTC Recommendations Into Model Building Codes”. National Institute of Standards and Technology. 25 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2008. ^ C. S. Kuppuswamy (2 tháng 11 năm 2005). “Terrorism in Indonesia: Role of the Religious Organisation”. South Asia Analysis Group. Bản gốc (HTML) tàng trữ ngày 11 tháng 6 năm 2007. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2007. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp) ^ Banlaoi, Rommel (2006). “Radical Muslim Terrorism in the Philippines”. Trong Tan, Andrew (sửa đổi và biên tập). Handbook on Terrorism and Insurgency in Southeast Asia. Luân Đôn: Edward Elgar Publishing. ^ Taylor, Tess (26 tháng 9 năm 2001). “Rebuilding in Tp New York” (68). Architecture Week. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2008. ^ “Silent Tribute Marks End of Ground Zero Search”. Fox News. 30 tháng 5 năm 2002. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2008. ^ Lubell, Sam (ngày 5 tháng 12 năm 2005). “Power Struggle Heats Up While Development Moves Slowly Ground Zero”. Architectural Record. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2006. Đã định rõ hơn một tham số trong author-name-list parameters (trợ giúp) ^ Buettner, Russ. “Fat cats milked Ground Zero”. Daily News. Bản gốc tàng trữ ngày 3 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2006. ^ Oglesby, Christy (11 tháng 9 năm 2002). “Phoenix rises: Pentagon honors 'hard-hat patriots'”. CNN. Bản gốc tàng trữ ngày 18 tháng 12 năm 2004. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2008. ^ “Skyscraperpage.com, tallest buildings in NY”. Skyscraperpage.com. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2012. ^ “Tallest buildings under construction in the world”. Skyscraperpage.com. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2012. ^ “Honoring the fallen, From Tp New York to Texas, Americans pay respect to the victims of terrorism”. The Dallas Morning News. 15 tháng 9 năm 2001. ^ Ahrens, Frank (15 tháng 9 năm 2001). “Sorrow's Legions; Washingtonians Gather With Candles, Prayers And a Shared Grief”. The Washington Post. ^ “Bush Thanks Canadians for Helping After 9/11”. Fox News. 1 tháng 12 năm 2004. Truy cập ngày 21 tháng 7 năm 2007. ^ Sigmund, Pete (26 tháng 9 năm 2001). “Crews Assist Rescuers in Massive WTC Search”. Construction Equipment Guide. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2008. ^ Debbie Wilgoren & Nick Miroff, Robin Shulman (11 tháng 9 năm 2008). “"Pentagon Memorial Dedicated on 7th Anniversary of Attacks"”. The Washington Post. The Washington Post Company. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2008.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (link) ^ Dwyer, Timothy (26 tháng 5 năm 2007). “Pentagon Memorial Progress Is Step Forward for Families”. The Washington Post. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2008. ^ “DefenseLINK News Photos - Pentagon's America's Heroes Memorial”. Department of Defense. Truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2007. ^ Associated Press (6 tháng 3 năm 2006). “WTC Memorial Construction Begins”. CBS News. Bản gốc tàng trữ ngày 25 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2007.
- Wayne Barrett and Dan Collins, Grand Illusion: The Untold Story of Rudy Giuliani and 9/11. Tp New York, Harper Collins, (2006). ISBN 0-06-053660-8
National Commission on Terrorist Attacks, The 9/11 Commission Report: Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States, W.W. Norton and Company, (2004), ISBN 0-393-32671-3
Bài diễn văn của TT George W. Bush về cuộc khủng bố
Tổng thống Mỹ George W. Bush diễn thuyết với người dân về những cuộc khủng bố vào ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Trục trặc khi nghe đến tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.
- The 9/11 Commission Report: Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States. National Commission On Terrorist Attacks. Cosimo, Inc. ngày 30 tháng 7 năm 2010. ISBN 978-1-61640-219-8.
Atkins, Stephen E (2011). The 9/11 Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-921-9.
Bolton, M. Kent (2006). U.S. National Security and Foreign Policymaking After 9/11: Present the Re-creation. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-5900-4.
Caraley, Demetrios (2002). September 11, terrorist attacks, and U.S. foreign policy. Academy of Political Science. ISBN 978-1-884853-01-2.
Chernick, Howard (2005). Resilient city: the economic impact of 9/11. Russell Sage Foundation. ISBN 978-0-87154-170-3.
Damico, Amy M; Quay, Sara E. (2010). September 11 in Popular Culture: A Guide. Greenwood. ISBN 978-0-313-35505-9.
Hampton, Wilborn (2003). ngày 11 tháng 9 năm 2001: attack on Tp New York City. Candlewick Press. ISBN 978-0-7636-1949-7.
Langley, Andrew (2006). September 11: Attack on America. Compass Point Books. ISBN 978-0-7565-1620-8.
Neria, Yuval; Gross, Raz; Marshall, Randall D.; Susser, Ezra S. (2006). 9/11: mental health in the wake of terrorist attacks. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-83191-8.Quản lý CS1: nhiều tên: list tác giả (link)
Ryan, Allan A. The 9/11 Terror Cases: Constitutional Challenges in the War against Al Qaeda (University Press of Kansas, 2015). xxii, 218 pp.
Strasser, Steven; Whitney, Craig R; United States. Congress. Senate. Select Committee on Intelligence, National Commission on Terrorist Attacks upon the United States (2004). The 9/11 investigations: staff reports of the 9/11 Commission: excerpts from the House-Senate joint inquiry report on 9/11: testimony from fourteen key witnesses, including Richard Clarke, George Tenet, and Condoleezza Rice. PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-279-4.
Tìm hiểu thêm về
Sự kiện 11 tháng 9
tại những dự án công trình bất Động sản liên quan
- Cổng thông tin Cơ Đốc giáo
- National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States official commission website
National September 11th Memorial and Museum – List of victims
ngày 11 tháng 9 năm 2001, Documentary Project from the U.S. Library of Congress, Memory.loc.gov
ngày 11 tháng 9 năm 2001, Web Archive from the U.S. Library of Congress, Minerva
The September 11th Sourcebooks from The National Security Archive
September 11 Digital Archive: Saving the Histories of ngày 11 tháng 9 năm 2001, from the Center for History and New Media and the American Social History Project/Center for Media and Learning
DoD: Khalid Sheikh Mohammed Verbatim Transcript of Combatant Status Review Tribunal Hearing for ISN 10024, From WikiSource
Đa phương tiện
- Understanding 9/11 – A Television News Archive Internet Archive
CNN.com – Video archive, including the first and second planes
Remembering 9/11 Lưu trữ 2011-08-28 tại Wayback Machine – National Geographic Society
Time.com – 'Shattered: a remarkable collection of photographs', James Nachtwey
ngày 11 tháng 9 năm 2001, Screenshot Archive – Database of 230 screenshots from news sites around the world
Archive of newspaper front page images for 2001-09-11 the Newseum