Thủ Thuật về Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội được áp dụng theo nguyên tắc Chi Tiết
Bùi Nhật Dương đang tìm kiếm từ khóa Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội được áp dụng theo nguyên tắc được Update vào lúc : 2022-03-28 00:19:14 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tham khảo tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội được quy định tại Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015. Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, tương hỗ update theo hướng hoàn thiện những nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội.
Các nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội được quy định tại Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015. Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, tương hỗ update theo hướng hoàn thiện những nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội. Cụ thể:Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, tương hỗ update những nội dung:
- Khoản 1 Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015 tương hỗ update nguyên tắc “việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo vệ quyền lợi tốt nhất của người dưới 18 tuổi”.
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7): 1900 6198
- Khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi quy định về miễn trách nhiệm hình sự tại khoản 2 Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 1999 theo hướng rõ ràng, rõ ràng hơn như sau: “Người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng những giải pháp quy định tại Mục 2 Chương này: a) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng, trừ trường hợp quy định tại Điều 134 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); Điều 141 (tội hiếp dâm); Điều 171 (tội cướp giật tài sản); Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua và bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy) của Bộ luật này; b) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 123 (tội giết người); Điều 134, những khoản 4, 5 và khoản 6 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); Điều 141 (tội hiếp dâm), Điều 142 (tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi); Điều 144 (tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi); Điều 150 (tội mua và bán người); Điều 151 (tội mua và bán người dưới 16 tuổi); Điều 168 (tội cướp tài sản); Điều 171 (tội cướp giật tài sản); Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua và bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy) của Bộ luật này; c) Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể trong vụ án”.
- Khoản 4 Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi nguyên tắc: “Khi xét xử, nếu thấy không cần thiết phải áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội, thì Toà án áp dụng một trong các biện pháp tư pháp được quy định tại Điều 71 của Bộ luật này” tại khoản 4 Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 1999 thành “Khi xét xử, Toà án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc áp dụng một trong những giải pháp quy định tại Mục 2 hoặc việc áp dụng giải pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng quy định tại Mục 3 Chương này sẽ không bảo vệ hiệu suất cao giáo dục, phòng ngừa”.
Quý vị tìm hiểu thêm thông tin rõ ràng hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật Trách Nhiệm Hữu Hạn Everest để yêu cầu đáp ứng dịch vụ:
Người dưới 18 tuổi phạm tội là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội mà Bộ luật Hình sự quy định là tội phạm. Tuy nhiên, không phải tội nào người dưới 18 tuổi cũng trở nên truy cứu trách nhiệm hình sự, mà chỉ những người dân từ đủ 14 tuổi trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải phụ trách hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong những Điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật Hình sự 2015 (28 tội danh), còn người từ đủ 16 tuổi trở lên đến mức dưới 18 tuổi phải phụ trách hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này còn có quy định khác. Ví dụ: Tội "Giao cấu" hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì chỉ người đủ 18 tuổi trở lên mới là chủ thể của tội phạm này.
Khi quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, tòa án không riêng gì có địa thế căn cứ vào Điều 50 Bộ luật Hình sự 2015 (địa thế căn cứ quyết định hình phạt) mà còn phải địa thế căn cứ vào những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định tại Chương XII Bộ luật Hình sự 2015 từ Điều 90 đến Điều 104. Các quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội gồm có những nguyên tắc, những địa thế căn cứ để tòa án áp dụng khi xét xử tội phạm lúc người chưa đủ 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội.
Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 quy định 07 nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, trong đó có nguyên tắc chung, có nguyên tắc miễn trách nhiệm hình sự, có nguyên tắc quyết định hình phạt.
Để bạn đọc tiện theo dõi và so sánh, chúng tôi nêu lại từng nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định tại Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 và phân tích nội dung những nguyên tắc này.
a) Nguyên tắc việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo vệ quyền lợi tốt nhất của người dưới 18 tuổi và đa phần nhằm mục đích mục tiêu giáo dục, giúp sức họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội (khoản 1 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015)
Nguyên tắc này sẽ không riêng gì có Bộ luật Hình sự 2015 mới nêu, mà ngay từ Bộ luật Hình sự 1985 đã nêu nhưng trên thực tế không phải lúc nào những đơn vị tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng cũng quán triệt nguyên tắc này.
Bảo đảm quyền lợi tốt nhất và đa phần nhằm mục đích mục tiêu giáo dục, giúp sức người dưới 18 tuổi phạm tội là trong mọi tình huống, mọi trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng phải tạo mọi điều kiện và áp dụng những giải pháp phi trừng trị đối với họ
Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải địa thế căn cứ vào độ tuổi, kĩ năng nhận thức của tớ về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm.
Vì vậy, những đơn vị tiến hành tố tụng khi điều tra, truy tố, xét xử phải xác định độ tuổi của người phạm tội. Tuổi càng ít thì kĩ năng nhận thức về tính chất nguy hiểm cho xã hội càng hạn chế; ngay đối với người cùng độ tuổi, không phải người nào thì cũng hoàn toàn có thể nhận thức như nhau, người ở thành phố nhận thức khác thường ở vùng sâu, vùng xa, người dân có trình độ văn hóa cao nhận thức khác thường có trình độ văn hóa thấp…
Nội dung quan trọng của nguyên tắc này còn đòi hỏi cơ quan tiến hành tố tụng phải xác định nguyên nhân và điều kiện khiến người dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội.
Yêu cầu của nguyên tắc này là giáo dục, giúp sức người dưới 18 tuổi phạm tội sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. Do đó, việc áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi cũng phải thể hiện sao cho bảo vệ việc giúp sức họ sửa chữa sai lầm, chứ không nhằm mục đích trừng trị. Do đó, ngay từ khi khởi tố, điều tra, cơ quan điều tra không riêng gì có áp dụng những biện pháp lý có lợi nhất, đồng thời phải quán triệt tinh thần là: Nếu không thiết yếu bắt giữ, tạm giữ, tạm giam đối với họ thì không được áp dụng những giải pháp này đối với họ. Mặt khác, phải bảo vệ những quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự đối với họ như phải có người bào chữa ngay từ khi bị bắt; nếu trường hợp buộc phải bắt giữ để ngăn ngừa hành vi nguy hiểm cho xã hội thì sau khi bị bắt, nếu có người bảo lĩnh hoặc thấy việc cho tại ngoại không khiến ảnh hưởng cho xã hội thì cương quyết phải cho tại ngoại.
b) Nguyên tắc người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật Hình sự 2015, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng những giải pháp giám sát, giáo dục quy định tại Mục 2 Chương XII Bộ luật Hình sự 2015 (khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015)
Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015 là trường hợp được miễn hoặc hoàn toàn có thể được miễn trách nhiệm hình sự đối với bất kể người nào không phân biệt người dưới 18 tuổi hay trên 18 tuổi. Tuy nhiên, đối với người dưới 18 tuổi thì việc miễn trách nhiệm hình sự ngoài những quy định tại Điều 29 của Bộ luật Hình sự 2015 thì cơ quan tiến hành tố tụng còn phải địa thế căn cứ vào quy định tại khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Các trường hợp mà người dưới 18 tuổi hoàn toàn có thể được miễn trách nhiệm hình sự gồm:
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng, trừ trường hợp quy định tại Điều 134 (tội "Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác"); Điều 141 (tội "Hiếp dâm"); Điều 171 (tội "Cướp giật tài sản"); Điều 248 (tội "Sản xuất trái phép chất ma túy"); Điều 249 (tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy"); Điều 250 (tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy"); Điều 251 (tội "Mua bán trái phép chất ma túy"); Điều 252 (tội "Chiếm đoạt chất ma túy") của Bộ luật Hình sự 2015;
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật Hình sự 2015, trừ trường hợp quy định tại Điều 123 (tội "Giết người"); Điều 134, những khoản 4, 5 và khoản 6 (tội "Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác"); Điều 141 (tội "Hiếp dâm"), Điều 142 (tội "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi"); Điều 144 (tội "Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi"); Điều 150 (tội "Mua bán người"); Điều 151 (tội "Mua bán người dưới 16 tuổi"); Điều 168 (tội "Cướp tài sản"); Điều 171 (tội "Cướp giật tài sản"); Điều 248 (tội "Sản xuất trái phép chất ma túy"); Điều 249 (tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy"); Điều 250 (tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy"); Điều 251 (tội "Mua bán trái phép chất ma túy"); Điều 252 (tội "Chiếm đoạt chất ma túy") của Bộ luật Hình sự 2015;
- Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể trong vụ án .
c) Nguyên tắc việc truy cứu trách nhiệm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ trong trường hợp thiết yếu và phải địa thế căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân của tớ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm (khoản 3 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015)
Đây là nguyên tắc đã được quy định từ Bộ luật Hình sự năm 1985 nhưng trên thực tế ít được những đơn vị tiến hành tố tụng quán triệt đầy đủ. Một mặt do nhận thức, mặt khác do không được bố trí theo hướng dẫn rõ ràng và tình hình tội phạm đối với người dưới 18 tuổi thực hiện ngày một ngày càng tăng ở nước ta nên nguyên tắc này phần nào bị xem nhẹ. Đã có những lúc trên nghị trường cũng luôn có thể có đại biểu lo ngại khi Bộ luật Hình sự 2015 quy định nương nhẹ đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nhất là trong điều kiện lúc bấy giờ tình hình tội phạm đối với người chưa thành niên ngày càng tăng và ngày càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, quan điểm nhất quán, chủ yếu và thể hiện chủ trương hình sự của nước ta đối với người chưa thành niên phạm tội nên Bộ luật Hình sự 2015 vẫn quy định nguyên tắc này đối với người dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội.
d) Nguyên tắc khi xét xử, tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong những giải pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc việc áp dụng giải pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng không bảo đảm hiệu suất cao giáo dục, phòng ngừa (khoản 4 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015).
Nội dung nguyên tắc này đòi hỏi những tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc miễn trách nhiệm hình sự hoặc áp dụng một trong những giải pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng nhưng không còn hiệu suất cao. Như vậy, trước khi tòa án áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi thì phải áp dụng những giải pháp không phải là hình phạt trước. Tuy nhiên, trên thực tế tòa án chỉ xem xét và xem xét tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội để quyết định có áp dụng hình phạt hay là không? Nếu xét thấy không cần áp dụng hình phạt thì mới áp dụng những giải pháp pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.
đ) Nguyên tắc không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội (khoản 5 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015).
Đây là nguyên tắc xử lý, đồng thời cũng là địa thế căn cứ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định từ Bộ luật Hình sự 1985 và được nhắc lại tại Bộ luật Hình sự 1999 và Bộ luật Hình sự 2015, thể hiện thái độ của Nhà nước ta dứt khoát không áp dụng hình phạt tử hình và tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội; quy định này thể hiện được nguyên tắc không lấy trừng trị là mục tiêu của hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
e) Nguyên tắc “Tòa án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi phạm tội khi xét thấy những hình phạt và giải pháp giáo dục khác không còn công dụng răn đe, phòng ngừa. Khi xử phạt tù có thời hạn, tòa án cho những người dân dưới 18 tuổi phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn mức án áp dụng đối với người đủ 18 tuổi trở lên phạm tội tương ứng và với thời hạn thích hợp ngắn nhất” (khoản 6 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015).
Đây cũng là nguyên tắc xử lý, đồng thời cũng là địa thế căn cứ quyết định hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. Nội dung của nguyên tắc này cũng tương tự như nguyên tắc quy định tại khoản 4 Điều 91. Tuy nhiên, đây là địa thế căn cứ áp dụng hình phạt tù đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Bộ luật Hình sự không riêng gì có hạn chế việc áp dụng hình phạt tù mà còn quy định, không áp dụng hình phạt tương hỗ update đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
g) Nguyên tắc án đã tuyên đối với người chưa đủ 16 tuổi phạm tội, thì không tính để xác định tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm (khoản 7 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015).
Việc không quy định đối với người chưa đủ 16 tuổi bị xem là tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm cũng là thể hiện nguyên tắc không coi việc trừng trị là mục tiêu đối với người chưa đủ 16 tuổi, không thành kiến đối với người dưới 16 tuổi và tạo điều kiện cho những em phát triển thông thường trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường trước mắt và lâu dài, vì đối với người chưa đủ 16 tuổi còn cả một tương lai phía trước.
Thạc sĩ, Luật sư ĐINH VĂN QUẾ
Nguyên thành viên Hội đồng Thẩm phán, Chánh tòa Tòa Hình sự TANDTC tối cao
Nguồn: Luật sư Việt Nam
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=DlnjdpZoe4Q[/embed]