Mẹo Hướng dẫn Ai là tác giả của bài thơ nhàn Chi Tiết
Hà Văn Thắng đang tìm kiếm từ khóa Ai là tác giả của bài thơ nhàn được Update vào lúc : 2022-03-28 21:01:19 . Với phương châm chia sẻ Mẹo Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Nội dung chính
- Ngữ văn 10: Hoàn cảnh sáng tác NhànI. Tác giả Nguyễn Bỉnh KhiêmII. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ NhànIII. Xuất xứIV. Bố cục (4 phần)V. Giá trị nội dungVI. Giá trị nghệ thuậtVII. Phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh KhiêmA. Nội dung tác phẩm NhànB. Tìm hiểu tác phẩm NhànC. Sơ đồ tư duy NhànD. Đọc hiểu văn bản NhànVideo liên quan
Các thắc mắc tương tự
Cảm nhận chung về môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường, nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ Nhàn.
A. Sống nhàn, tránh vất vả cực nhọc về thể chất.
C. Sống đạm bạc mà thanh nhàn.
D. Phủ nhận danh lợi, giữ cốt cách thanh cao.
A. Sự nghiệp
C. Nhân cách
D. Trí tuệ
VnDoc xin ra mắt tới bạn đọc nội dung bài viết Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Nhàn để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết tổng hợp nội dung tài liệu sẽ là nguồn thông tin hữu ích để giúp những bạn học viên lớp 10 học tập tốt hơn môn Ngữ văn lớp 10. Mời thầy cô cùng những bạn học viên tham khảo rõ ràng nội dung bài viết dưới đây nhé.
Ngữ văn 10: Hoàn cảnh sáng tác Nhàn
- I. Tác giả Nguyễn Bỉnh KhiêmII. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ NhànIII. Xuất xứIV. Bố cục (4 phần)V. Giá trị nội dungVI. Giá trị nghệ thuậtVII. Phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Để tham khảo thêm nhiều đề thi và tài liệu học tập hay khác, trao đổi với thầy cô và giáo viên, mời những bạn tham gia nhóm: Tài liệu học tập lớp 10.
I. Tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 - 1585) quê ở Trung Am, nay thuộc xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, ngoài thành phố Hải Phòng Đất Cảng, đỗ Trạng Nguyên năm 1535, làm quan dưới triều Mạc.
Nguyễn Bỉnh Khiêm là thông nhà thái triết học, sinh trưởng trong một mái ấm gia đình vọng tộc, có học vấn, cả thân mẫu và phụ mẫu đều là những người dân dân có danh tài học hạnh.
Khi làm quan, ông dâng sớ vạch tội và xin chém đầu mười tám lộng thần. Vui không nghe, ông bèn cáo quan về quê, lập quán Trung Tân, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là Bạch Vân Cư Sĩ. Ông dạy học, học trò có nhiều người nổi tiếng nên ông được suy tôn là Tuyết Giang Phu Tử.
Nguyễn Bỉnh Khiêm là người dân có học vấn uyên thâm. Mặc dù về ở ẩn, Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn tham vấn cho triều đình nhà Mạc. Ông được phong tước Trình Tuyền hầu, Trình Quốc công nên mang tên gọi là Trạng Trình.
Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà thơ lớn của dân tộc bản địa.
Thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn đồng thời phê phán những điều xấu trong xã hội.
Sự nghiệp sáng tác
- Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà thơ lớn của dân tộc bản địa. Ông để lại tập thơ chữ Hán Bạch Vân am thi tập và tập thơ chữ Nôm Bạch Vân quốc ngữ thi.
- Phong cách sáng tác:
+ Mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn
+ Phê phán những điều xấu xa trong xã hội
+ Mang đậm tấm lòng lo cho nước, thương đời, thương dân.
II. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Nhàn
Nguyễn Bỉnh Khiêm để lại tập thơ chữ Hán Bạch Vân am thi tập và tập thơ chữ Nôm Bạch Vân quốc ngữ thi. Nhàn là bài thơ Nôm được rút từ tập Nôm Bạch Vân quốc ngữ thi. Nhan đề Nhàn do người đời sau đặt.
III. Xuất xứ
Nhàn là bài thơ Nôm số 73, trong Bạch Vân quốc ngữu thi. Nhan đề bài thơ do người đời sau đặt
IV. Bố cục (4 phần)
- Phần 1 (hai câu đề): Hoàn cảnh sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Phần 2 (hai câu thực): Quan niệm sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Phần 3 (hai câu luận): Cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ở chốn quê nhà.
- Phần 4 (hai câu kết): Triết lí sống nhàn
V. Giá trị nội dung
Bài thơ như lời tâm sự thâm trầm, sâu sắc, xác định quan niệm sống nhàn là hòa phù phù hợp với thiên nhiên, coi thường danh lợi, luôn giữ cốt cách thanh cao trong mọi thực trạng của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
VI. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
- Sử dụng phép đối, điển cố
- Ngôn từ mộc mạc, tự nhiên mà giàu tính triết lí
- Nhịp thơ chậm rãi, nhẹ nhàng như một lời tâm sự thâm trầm, sâu sắc.
VII. Phân tích bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Mở bài
Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và bài thơ Nhàn.
2. Thân bài
a. Hai câu đề
Mai, cuốc, cần câu: Những vật dụng thân mật, quen thuộc với người nông dân.
Điệp số từ: một: Thể hiện sự cứng cỏi, chắc như đinh, kiên định, sẵn sàng nhưng bước đi vẫn thể hiện sự an nhàn của tác giả, vừa đi vừa đếm.
Từ láy “thơ thẩn” thể thực trạng thái thảnh thơi, tâm thế ung dung điềm nhiên, thanh thản, trạng thái thoải mái không vướng bận, ưu tư, phiền muộn.
→ Hình ảnh nhà thơ hiện lên như một người nông dân với những dụng cụ lao động và một môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường ung dung, tự tại, giản dị trong triết lí nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
b. Hai câu thực
Nghệ thuật đối: Ta - người, dại - khôn, nơi vắng vẻ - chốn lao xao. “Chốn lao xao” đó đó là nơi quan trường, chốn giành giật tư lợi, sang trọng, tấp nập ngựa xe, quyền quí, kẻ hầu người hạ, tất bật, luồn lọt, hãm hại nhau. Còn “Nơi vắng vẻ” là nơi tĩnh tại của thiên nhiên, nơi tâm hồn tìm thấy sự thảnh thơi.
→ Khẳng định phương châm sống nhàn của tớ là tránh xa vòng danh lợi, chen đua, bụi trần để giữ cho nhân cách mình thanh cao.
c. Hai câu luận
Măng trúc (ngày thu), giá (ngày đông): Những món ăn dân dã, quen thuộc.
Tắm hồ sen (ngày xuân), tắm ao (mùa hạ): Sinh hoạt rất đời thường, tự nhiên, thoải mái, có sự gắn bó, hòa quyện giữa con người với thiên nhiên.
→ Cuộc sống của thi nhân tuy đạm bạc mà rất thanh cao và cũng là sự việc hài lòng với môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường giản dị, hòa quyện với thiên nhiên suốt bốn mùa của tác giả.
d. Hai câu kết
Sử dụng điển tích giấc mộng đêm hòe: Coi phú quý tựa như một giấc chiêm bao để thể hiện sự tự thức tỉnh, tự cảnh tỉnh mình và đời, khuyên mọi người nên xem nhẹ vinh hoa phù phiếm.
Triết lí sống “Nhàn: Sống giản dị, ung dung, tự tại, hòa phù phù hợp với tự nhiên, thanh cao tránh xa môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường đua chen danh lợi, bụi trần.
3. Kết bài
Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ.
---------------------------------------------
Mời những bạn tham khảo thêm những nội dung bài viết dưới đây của chúng tôi:
- Đề đọc hiểu Ngữ văn 10 có đáp ánSoạn bài Tổng quan văn học Việt NamCách làm văn nghị luận xã hội lớp 1020 đề và bài văn mẫu nghị luận xã hội 200 chữ
Trên đây VnDoc đã ra mắt tới những em Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Nhàn. Chắc hẳn qua nội dung bài viết bạn đọc đã nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức và kỹ năng của bài học kinh nghiệm tay nghề rồi đúng không ạ? Bài viết cho tất cả chúng ta thấy được đôi nét về tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm và thực trạng để ông sáng tác bài thơ Nhàn, xuất xứ của bài thơ... Hi vọng qua nội dung bài viết này bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập nhé. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin ra mắt tới những em học viên cùng tham khảo thêm một số trong những tài liệu học tập tại những mục sau: Địa lý lớp 10, Trắc nghiệm Tiếng Anh 10, Chuyên đề Toán 10, Giải bài tập Vật lý 10 nâng cao mà VnDoc tổng hợp và đăng tải. Mời những bạn cùng tham khảo rõ ràng nhé.
Để giúp bạn đọc hoàn toàn có thể giải đáp được những thắc mắc và trả lời được những thắc mắc khó trong quá trình học tập, VnDoc.com mời bạn đọc cùng đặt thắc mắc tại mục hỏi đáp học tập của VnDoc. Chúng tôi sẽ tương hỗ trả lời giải đáp thắc mắc của những bạn trong thời gian sớm nhất nhé.
Chúc những em học tập tốt.
Nhằm mục tiêu giúp học viên nắm vững kiến thức và kỹ năng tác phẩm Nhàn Ngữ văn lớp 10, bài học kinh nghiệm tay nghề tác giả - tác phẩm Nhàn trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Nhàn
Một mai, một quốc, một cần câu,
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống.
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.
B. Tìm hiểu tác phẩm Nhàn
1. Tác giả
*Tiểu sử:
- Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1585) quê ở làng Trung Am, nay thuộc xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, ngoài thành phố Hải Phòng Đất Cảng.
- Năm 1535, ông đỗ Trạng nguyên và làm quan dưới triều Mạc.
- Khi làm quan, ông dâng sớ vạch tội và xin chém đầu mười tám lộng thần nhưng vua không nghe.
- Sau đó, ông cáo quan về quê, lập quán Trung Tân, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu Bạch Vân Cư Sĩ.
- Ông dạy học, học trò có nhiều người nổi tiếng nên ông được đời suy tôn là Tuyết Giang Phu Tử (Người thầy sông Tuyết).
- Nguyễn Bỉnh Khiêm là người dân có học vấn uyên thâm. Vua Mạc cũng như những chúa Trịnh, Nguyễn có việc hệ trọng đều hỏi ý kiến ông và ông đều có cách mách bảo kín kẽ, nhằm mục đích hạn chế trận chiến tranh, chết chóc.
- Mặc dù về ở ẩn, ông vẫn tham vấn cho triều Mạc. Ông được phong tước Trình Tuyết hầu, Trình Quốc công nên mang tên gọi là Trạng Trình.
*Sự nghiệp văn học
- Tác phẩm chính:
+ Về thơ chữ Hán, ông có Bạch Vân am thi tập, theo ông cho biết thêm thêm là có tầm khoảng chừng một nghìn bài, nay còn sót lại khoảng chừng 800 bài.
+ Về thơ chữ Nôm, ông có Bạch Vân quốc ngữ thi tập, chính ông ghi rõ sáng tác từ khi về nghỉ ở quê nhà, nhưng không cho biết thêm thêm có bao nhiêu bài, hiện còn sót lại khoảng chừng 180 bài.
+ Nhiều bài văn bia nổi tiếng như Trung Tân quán bi ký, Thạch khánh ký, Tam giáo tượng bi minh...
⇒ Sáng tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm phong phú, ông một nhà thơ lớn, không riêng gì có của thế kỉ XVI.
- Tác phẩm của ông có ảnh hưởng sâu rộng, tác động tích cực vào đời sống tinh thần của nhân dân và góp thêm phần thúc đẩy sự phát triển của tiến trình văn học dân tộc bản địa.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: Nằm trong tập Bạch Vân quốc ngữ thi tập, bài số 73.
b. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
c. Phương thức diễn đạt: Biểu cảm, tự sự.
d. Tư tưởng “Nhàn”
- Nhàn là có ít hoặc không còn việc gì phải làm, phải lo nghĩ đến.
- Chữ Nhàn trong quan niệm thời trung đại:
+ Nho giáo: “Nhàn” là một phương châm sống, một chuẩn tắc trong hành xử của tầng lớp Nho sĩ. “Nhàn” đó đó là để giữ tròn thanh danh, khí tiết của tớ mình trong thời loạn lạc.
+ Đạo giáo - Phật giáo: là một trạng thái đạt đến cảnh giới tối cao, an tịnh, siêu thoát của “hư tâm”, “tâm phật”.
→ Trong thơ trung đại Việt Nam: Tư tưởng “nhàn” được thể hiện qua cách xuất – xử; hành – tàng của tầng lớp Nho sĩ trước thời cuộc, họ thường gửi gắm vào thiên nhiên tâm sự của tớ mình về thế sự.
→ Trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nhàn là một nội dung lớn đồng thời là triết lí sống phổ biến của tầng lớp nho sĩ thế kỉ XVI.
e. Bố cục: 2 phần
- Phần 1 (Bốn câu đầu): Cuộc sống hằng ngày của nhà thơ.
- Phần 2 (Bốn câu sau): Quan niệm sống và vẻ đẹp nhân cách nhà thơ.
f. Giá trị nội dung: Khẳng định quan niệm sống Nhàn hoà phù phù hợp với tự nhiên và giữ được cốt cách thanh cao, thoát khỏi vòng danh lợi.
g. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
- Nhịp thơ chậm, thong thả.
- Giọng điệu thơ nhẹ nhàng, hóm hỉnh.
C. Sơ đồ tư duy Nhàn
D. Đọc hiểu văn bản Nhàn
1. Cuộc sống nhàn
a. Hai câu đề
Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thần dầu ai vui thú nào.
- Điệp từ:một.
- Liệt kê danh từ: mai, cuốc, cần câu.
- Lặp cấu trúc: Số từ + danh từ.
- Nhịp: 2/2/3.
→ Gợi nhịp điệu đều đặn, thong thả của môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
⇒ Lối sống bình dị, thuần hậu, vui thú với điền viên.
- Từ láythơ thẩn: gợi trạng thái thanh thản, an nhàn, vô sự trong lòng.
- Đối: Thơ thẩn >< vui thú.
- dầu ai: mặc ai
→ Khẳng định lối sống đã lựa chọn – sự kiên định, không chút xấp xỉ, do dự khi lựa lựa chọn cách sống cho riêng mình.
⇒ Một cung cách sống đời thường, giản dị, ung dung, thảnh thơi, không gợn chút suy tính, lo toan về danh về lợi
b. Hai câu thực
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
- Hình ảnh hoán dụ hình tượng:
+ Nơi vắng vẻ: Nơi thiên nhiên tĩnh tại, xa lánh cuộc sống tất bật đố kị, tâm hồn thanh thản.
+ Chốn lao xao: Chốn cửa quyển “ra luồn vào cúi”, đua chen danh lợi, nhiều ràng buộc.
- Nghệ thuật đối: Ta – tìm nơi vắng vẻ (Tự do) >< Người – đến chốn lao xao (Ràng buộc)
- Phác hoạ hình ảnh về lối sống của hai kiểu người dại – khôn thông qua Cách nói ngược, hóm hỉnh, thâm trầm. → Triết lí về dại – khôn của cuộc sống cũng là cách hành xử của tầng lớp nho sĩ thời bấy giờ.
→ Khẳng định phương châm sống xa lánh nơi quyền quý, tìm nơi sống thoải mái, nhàn tản, gìn giữ nhân cách.
⇒ Trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường hằng ngày, với Nguyễn Bỉnh Khiêm, lối sống Nhàn là hoà phù phù hợp với đời sống lao động bình dị, an nhiên vui vẻ tránh xa vòng danh lợi, tất bật chốn vinh hoa, phú quý.
2. Triết lí về cách sống nhàn và nhân cách của nhà thơ
a. Hai câu luận:
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
- Hình ảnh thiên nhiên: bốn mùa tuần hoàn Xuân – Hạ – Thu – Đông.
- Món ăn dân dã: măng trúc, giá.
- Sinh hoạt: tắm hồ sen, tắm ao.
→ Phép đối + liệt kê tạo âm hưởng thư thái, tận hưởng.
⇒ Lối sống hoà hợp, thuận theo tự nhiên.
b. Hai câu kết
Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.
- Điển tích: Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống; phú quý tựa chiêm bao.
- Nhìn xem: biểu lộ thế đứng từ bên phía ngoài, coi thường danh lợi.
→ Khẳng định lối sống mà tôi đã dữ thế chủ động lựa chọn, đứng ngoài vòng cám dỗ của vinh hoa phú quý.
⇒ Nguyễn Bỉnh Khiêm cảm thấy an nhiên, vui vẻ bởi thi sĩ được hoà phù phù hợp với tự nhiên, nương theo tự nhiên để di dưỡng tinh thần, đồng thời giữ được cột cách thanh cao, không biến thành cuốn vào vòng danh lợi tầm thường.
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=5uLQJLDgDWE[/embed]